Thì hiện tại đơn là một trong những thì nền tảng nhất trong tiếng Anh. Việc nắm vững thì này không chỉ giúp học sinh xây dựng cơ sở ngữ pháp tốt mà còn làm nền tảng để học các thì phức tạp hơn trong tương lai. Tuy nhiên, nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc sử dụng và hiểu rõ cách chia động từ và cách sử dụng thì này trong ngữ cảnh thực tế.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá 5 bước giảng dạy thì hiện tại đơn sao cho hiệu quả và dễ hiểu, giúp giáo viên tối ưu hóa phương pháp dạy học và hỗ trợ học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và chính xác.

 

1. Thì Hiện Tại Đơn là gì?

Thì hiện tại đơn (Present Simple Tense) là thì dùng để diễn tả các hành động, sự kiện, hoặc trạng thái xảy ra thường xuyên, lặp lại theo thói quen, hoặc là những sự thật hiển nhiên. Thì này cũng thường được sử dụng khi nói về lịch trình cố định trong tương lai hoặc các cảm xúc, suy nghĩ hiện tại. 

 

2. 5 bước dạy Thì Hiện Tại Đơn hiệu quả và dễ hiểu

Bước 1: Giới thiệu ngắn gọn về thì hiện tại đơn 

Tại sao học sinh cần học thì hiện tại đơn?

Thay vì giải thích lý thuyết ngay lập tức, giáo viên nên bắt đầu buổi học bằng cách tạo bối cảnh thực tế và đưa ra ví dụ sinh động để học sinh dễ liên hệ. Ví dụ, bạn có thể hỏi học sinh về thói quen hàng ngày của họ:

• Giáo viên hỏi: “What do you do every day?”
• Học sinh trả lời: “I go to school every day.”

Sau đó, giáo viên có thể bắt đầu phân tích câu trả lời này, chỉ ra rằng hành động “go to school” là một thói quen được lặp đi lặp lại hàng ngày, và đó là lý do chúng ta sử dụng thì hiện tại đơn.

Bằng cách liên hệ ngữ pháp với thực tế và cuộc sống của học sinh, học sinh sẽ thấy thì hiện tại đơn không phải là một khái niệm trừu tượng mà là thứ họ sử dụng hàng ngày.

Minh họa bằng hình ảnh và video

Nếu có điều kiện, giáo viên có thể sử dụng hình ảnh minh họa hoặc video để học sinh hình dung dễ hơn. Ví dụ, một đoạn video ngắn về một ngày của một nhân vật hoạt hình (họ thức dậy, đi học, ăn trưa…) và yêu cầu học sinh mô tả những hành động đó bằng thì hiện tại đơn.

Việc sử dụng hình ảnh hoặc video sẽ tạo sự hấp dẫn và trực quan, khiến học sinh dễ dàng hình dung hành động lặp lại hàng ngày mà thì hiện tại đơn mô tả.

Lưu ý cho giáo viên

• Tránh lý thuyết quá nhiều ban đầu: Hãy để học sinh tự khám phá thì hiện tại đơn qua ví dụ và thực tế trước khi đi vào lý thuyết.
• Sử dụng câu hỏi gợi mở: Giúp học sinh trả lời những câu hỏi liên quan đến thói quen của họ để xây dựng nền tảng ban đầu về thì này.

 

Bước 2: Dạy cấu trúc một cách trực quan – Sử dụng bảng biểu phân loại

Cách trình bày cấu trúc ngữ pháp

Sau khi đã giúp học sinh nắm bắt khái niệm cơ bản về thì hiện tại đơn, giáo viên cần cung cấp cấu trúc một cách rõ ràng và trực quan. Một trong những cách dễ hiểu nhất là sử dụng bảng biểu để học sinh dễ dàng nắm bắt:

• Câu khẳng định:
  • Chủ ngữ + Động từ (thêm “s/es” cho ngôi thứ ba số ít)
  • Ví dụ: “He eats breakfast at 7 AM.”
• Câu phủ định:
  • Chủ ngữ + do/does not + Động từ nguyên thể
  • Ví dụ: “They do not go to school on Sundays.”
• Câu hỏi:
  • Do/Does + Chủ ngữ + Động từ nguyên thể?
  • Ví dụ: “Does she like music?”

Giáo viên có thể vẽ sơ đồ cây hoặc sử dụng bảng biểu phân loại để giúp học sinh hiểu rõ sự khác biệt giữa các loại câu.

Lưu ý cho giáo viên

• Đơn giản hóa cấu trúc: Không nên trình bày quá nhiều cấu trúc phức tạp một lúc. Hãy bắt đầu với câu khẳng định trước, sau đó chuyển sang câu phủ định và câu hỏi.
• Kết hợp phương tiện hỗ trợ: Hãy tận dụng công nghệ và các ứng dụng học tập để làm bài học trở nên thú vị và tương tác hơn.

 

Bước 3: Dạy cách chia động từ và quy tắc ngữ pháp 

Hướng dẫn cách chia động từ

Một trong những thách thức lớn nhất đối với học sinh khi học thì hiện tại đơn là việc chia động từ đúng cách, đặc biệt là với ngôi thứ ba số ít. Giáo viên có thể giải thích bằng cách phân loại động từ theo nhóm và đưa ra các quy tắc rõ ràng, ví dụ:

• Động từ kết thúc bằng -o, -ch, -sh, -ss, -x, -z: thêm “es”
  • Ví dụ: “She watches TV every evening.”
• Các động từ còn lại: chỉ thêm “s”
  • Ví dụ: “He runs fast.”

Giáo viên có thể phân chia bài học thành nhiều nhóm động từ và cung cấp các bài tập nhỏ để học sinh thực hành ngay sau khi học mỗi nhóm quy tắc.

Sử dụng trò chơi 

Để giúp học sinh ghi nhớ cách chia động từ, giáo viên có thể tổ chức trò chơi như Bingo chia động từ hoặc Tìm cặp động từ đúng. Trò chơi không chỉ giúp học sinh thực hành mà còn tạo không khí học tập vui vẻ, thoải mái.

Lưu ý khi dạy quy tắc chia động từ

• Học theo nhóm nhỏ: Đừng dạy tất cả quy tắc chia động từ cùng một lúc. Hãy chia nhỏ từng nhóm và dạy dần dần.
• Cho nhiều ví dụ thực tiễn: Mỗi quy tắc nên được đi kèm với nhiều ví dụ gần gũi để học sinh dễ hiểu và ghi nhớ.

 

Bước 4: Đặt câu hỏi và câu phủ định một cách rõ ràng – Phân biệt giữa các cấu trúc

Đặt câu hỏi trong thì hiện tại đơn

Để dạy học sinh cách đặt câu hỏi trong thì hiện tại đơn, giáo viên cần giải thích rõ ràng về việc sử dụng trợ động từ “do/does”. Một cách hiệu quả là chia nhỏ từng bước như sau:

• Bước 1: Bắt đầu với câu khẳng định. Ví dụ: “She likes ice cream.”
• Bước 2: Thêm “does” ở đầu câu và chuyển động từ về nguyên thể. Ví dụ: “Does she like ice cream?”

Giáo viên nên lặp lại quy trình này với nhiều ví dụ khác nhau để học sinh làm quen với cách dùng do/does cho câu hỏi ở thì Hiện tại đơn.

Dạy câu phủ định

Tương tự, đối với câu phủ định, học sinh cần hiểu rõ cách sử dụng “do/does not” trước động từ nguyên thể:

• Bước 1: Bắt đầu với câu khẳng định. Ví dụ: “He plays football.”
• Bước 2: Thêm “does not” và chuyển động từ về nguyên thể. Ví dụ: “He does not play football.”

Lưu ý khi giảng dạy câu hỏi và phủ định

• Phân biệt rõ trợ động từ: Học sinh thường nhầm lẫn giữa việc sử dụng “do” và “does”. Giáo viên cần lặp đi lặp lại các ví dụ để học sinh nhớ kỹ.
• Cung cấp bài tập nhỏ lẻ: Nên có các bài tập riêng cho câu hỏi và câu phủ định để học sinh không bị lẫn lộn.

 

Bước 5: Kết hợp bài tập thực hành và giao tiếp thực tế – Ứng dụng ngữ pháp vào đời sống

Sử dụng ngữ cảnh thực tế để học sinh luyện tập

Một trong những phương pháp dạy thì hiện tại đơn hiệu quả là tạo ra các tình huống giao tiếp thực tế để học sinh có thể thực hành ngữ pháp trong ngữ cảnh. Ví dụ, giáo viên có thể yêu cầu học sinh miêu tả một ngày của họ bằng tiếng Anh hoặc đặt câu hỏi về thói quen của bạn bè:

• Hỏi: “What time do you usually wake up?”
• Trả lời: “I wake up at 6 AM every day.”

Các hoạt động nhóm vui nhộn

Giáo viên có thể tổ chức các hoạt động nhóm như:

• Trò chơi đóng vai: Học sinh đóng vai nhân vật trong gia đình hoặc bạn bè và mô tả thói quen của họ.
• Thuyết trình nhỏ: Yêu cầu học sinh chuẩn bị một bài thuyết trình ngắn về thói quen hàng ngày hoặc sở thích của mình.

 

3. Lưu ý quan trọng cho giáo viên

3.1. Thực hành nhiều lần và lặp lại để khắc sâu kiến thức

Thì hiện tại đơn tuy là một cấu trúc ngữ pháp cơ bản, nhưng học sinh vẫn thường gặp khó khăn trong việc nhớ và sử dụng nó một cách chính xác, đặc biệt là khi chia động từ với ngôi thứ ba số ít. Vì vậy, việc thực hành nhiều lần và lặp lại thường xuyên là yếu tố vô cùng quan trọng để giúp học sinh ghi nhớ lâu dài và thành thạo trong mọi tình huống.

Giáo viên nên lặp lại các bài tập và ngữ cảnh sử dụng thì hiện tại đơn qua nhiều dạng hoạt động như:

• Trò chơi nhóm, ví dụ như tìm động từ đúng hoặc đoán động từ trong câu.
• Bài tập viết: Yêu cầu học sinh viết các đoạn văn ngắn miêu tả thói quen hằng ngày của bản thân, gia đình, hoặc bạn bè.
• Giao tiếp thực tế: Tạo ra các buổi học giao tiếp, trong đó học sinh phải sử dụng thì hiện tại đơn để nói về lịch trình, thói quen hoặc sở thích.

Lặp đi lặp lại các hoạt động này không chỉ giúp học sinh ghi nhớ lý thuyết mà còn hỗ trợ họ tự động hóa quy trình chia động từ khi gặp các ngữ cảnh thực tế. Quan trọng hơn, việc lặp lại nên diễn ra một cách tự nhiên và không tạo cảm giác nhàm chán, bằng cách biến các bài tập thành hoạt động tương tác hoặc trò chơi thú vị.

3.2. Tạo môi trường học tập thoải mái và khuyến khích

Việc tạo ra một môi trường học tập cởi mở và thoải mái là yếu tố cốt lõi để học sinh cảm thấy tự tin hơn khi học ngữ pháp, đặc biệt là khi áp dụng ngữ pháp vào giao tiếp thực tế.

Trong nhiều trường hợp, học sinh sợ mắc lỗi nên sẽ ngại ngùng hoặc e dè khi giao tiếp. Giáo viên cần khuyến khích học sinh sử dụng ngữ pháp mà không sợ sai, từ đó giúp các em dần cải thiện qua quá trình thực hành.

• Khuyến khích và động viên: Thay vì chỉ ra lỗi sai một cách trực tiếp và khắt khe, giáo viên nên khuyến khích học sinh mắc lỗi, vì đó là cơ hội để học và sửa sai. Hãy dùng những câu động viên như:
  • “Câu trả lời của em rất tốt! Tuy nhiên, chúng ta cần điều chỉnh một chút ở phần động từ nhé.”
  • “Em đang đi đúng hướng, chỉ cần chú ý thêm về chia động từ cho ngôi thứ ba là hoàn hảo.”

• Tạo cơ hội để thử sức: Giáo viên nên tạo nhiều cơ hội cho học sinh thực hành ngữ pháp thông qua các hoạt động giao tiếp như thảo luận nhóm hoặc đóng vai. Ví dụ, trong một lớp học, giáo viên có thể chia nhóm học sinh và yêu cầu họ miêu tả thói quen hàng ngày của bạn bè mình bằng tiếng Anh. Điều này giúp họ không chỉ thực hành mà còn tương tác với nhau, khiến việc học trở nên tự nhiên và thú vị hơn.

Một môi trường học tập cởi mở, không gây áp lực, sẽ giúp học sinh tự tin sử dụng ngữ pháp mà không lo lắng về việc mắc lỗi. Điều này là chìa khóa quan trọng trong quá trình học tiếng Anh.

3.3. Linh hoạt trong cách dạy dựa trên trình độ và nhu cầu của học sinh

Mỗi lớp học có thể có nhiều cấp độ khác nhau về khả năng tiếp thu và sự hiểu biết về ngữ pháp. Vì vậy, giáo viên cần linh hoạt và điều chỉnh cách giảng dạy để phù hợp với từng đối tượng học sinh.

• Đối với học sinh yếu: Với những học sinh chưa nắm vững kiến thức cơ bản, giáo viên cần dành thêm thời gian giải thích chậm rãi, đi kèm với nhiều bài tập cơ bản và ví dụ thực tiễn. Các bài tập cần đơn giản và rõ ràng để học sinh có thể nắm chắc từng bước một.
• Đối với học sinh khá hơn: Đối với nhóm học sinh đã có kiến thức nền tảng, giáo viên có thể tăng cường độ khó của bài tập bằng cách đưa ra các tình huống phức tạp hơn, yêu cầu học sinh kết hợp nhiều ngữ pháp với nhau, hoặc yêu cầu học sinh tự sáng tạo câu.
• Phân loại học sinh: Nếu lớp học có sự chênh lệch về trình độ, giáo viên có thể phân chia thành nhóm học sinh yếu và nhóm học sinh khá để các em làm việc theo cặp hoặc nhóm nhỏ. Cách làm này không chỉ giúp tối ưu hóa quá trình học mà còn tạo điều kiện cho học sinh giỏi hơn có cơ hội hỗ trợ các bạn yếu hơn.

Ngoài ra, giáo viên nên sẵn sàng thay đổi các phương pháp giảng dạy và thử nghiệm những phương pháp mới để đảm bảo rằng học sinh luôn cảm thấy hứng thú và không bị quá tải trong việc học ngữ pháp.

 

Kết luận

Bằng cách áp dụng 5 bước dạy thì hiện tại đơn chi tiết và dễ hiểu, giáo viên không chỉ giúp học sinh nắm vững lý thuyết mà còn biết cách áp dụng trong giao tiếp hàng ngày. Khi kết hợp giữa việc giảng dạy lý thuyết rõ ràng, cung cấp ví dụ minh họa cụ thể, và thực hành qua các hoạt động giao tiếp sinh động, học sinh sẽ thấy việc học ngữ pháp trở nên thú vị, gần gũi hơn.

Điều này không chỉ giúp các em dễ dàng tiếp thu mà còn ghi nhớ lâu hơn. Để tìm hiểu thêm nhiều mẹo giảng dạy hiệu quả khác, hãy theo dõi ETP TESOL để cập nhật những phương pháp mới mẻ, sáng tạo, hỗ trợ giáo viên trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và khơi gợi sự hứng thú của học sinh trong lớp học.

 

Tìm hiểu thêm

• Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
• 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
• Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”