Dạy từ vựng sao cho “mới”?

Việc dạy từ vựng tiếng Anh luôn là một phần quan trọng trong mỗi tiết học, nhưng không thể phủ nhận rằng nó cũng dễ trở thành một thử thách với giáo viên. Làm thế nào để học sinh hứng thú với những từ mới, ghi nhớ chúng lâu hơn mà không cảm thấy nhàm chán? Đó là câu hỏi mà bất kỳ giáo viên nào cũng từng tự đặt ra.

Hãy tưởng tượng bạn đang dạy một lớp với chủ đề “Travel” (Du lịch). Nếu bạn chỉ đơn thuần liệt kê từ vựng như “passport,” “luggage,” “itinerary,” học sinh có thể ghi nhớ chúng ngay lúc đó, nhưng liệu chúng có đọng lại lâu dài?

Thay vì vậy, bạn có thể thử bắt đầu bằng một câu hỏi thực tế như: “If you could travel anywhere in the world, where would you go, and what would you pack?” Sau đó, sử dụng các câu trả lời của học sinh để lồng ghép từ mới vào tình huống mà các em có thể liên hệ và áp dụng ngay lập tức.

Bằng cách kết hợp sự sáng tạo, các phương pháp giảng dạy tương tác và yếu tố văn hóa phù hợp với lớp học, chúng ta có thể biến tiết học từ vựng trở thành một trải nghiệm thú vị, gần gũi và đầy ý nghĩa. Trong bài viết này, hãy cùng khám phá 6 cách giới thiệu từ vựng sáng tạo để mang lại “luồng gió mới” cho các buổi học của bạn.

 

Cách 1: Biến từ vựng thành trò chơi

Dạy từ vựng qua các trò chơi không chỉ làm tăng sự hứng thú mà còn giúp học sinh ghi nhớ từ lâu hơn nhờ yếu tố tương tác và cảm giác vui vẻ. Điều này đặc biệt hiệu quả với các lớp học đông hoặc có học sinh ở nhiều trình độ khác nhau. Dưới đây là một số trò chơi phổ biến, dễ áp dụng trong lớp học tiếng Anh:

Tên trò chơi	Cách chơi	Ví dụ thực tế
Pictionary	Giáo viên hoặc học sinh vẽ hình minh họa cho từ vựng, các học sinh còn lại đoán từ dựa trên hình vẽ.	Giáo viên viết từ “airport” lên giấy, một học sinh vẽ hình sân bay. Cả lớp đoán đến khi tìm ra từ đúng.
Word Bingo	Học sinh đánh dấu các từ vựng trên bảng Bingo khi giáo viên đọc nghĩa hoặc mô tả từ đó.	Bảng Bingo chứa các từ như “hotel, suitcase, ticket”. Giáo viên mô tả: “a place you stay when traveling”.
Hot Seat	Một học sinh ngồi quay lưng về bảng, các bạn còn lại mô tả từ vựng để bạn đó đoán từ.	Giáo viên viết “backpack” lên bảng. Các bạn gợi ý: “You carry it on your shoulders and put books inside.”
Matching Game	Học sinh ghép từ vựng với nghĩa hoặc hình ảnh tương ứng.	Từ “passport” ghép với hình ảnh hộ chiếu, từ “departure” ghép với câu “the act of leaving a place.”

Các trò chơi này tạo ra môi trường học tập năng động, khuyến khích học sinh sử dụng từ mới trong các ngữ cảnh khác nhau, từ đó giúp chúng ghi nhớ từ hiệu quả hơn.

Ví dụ, khi dạy chủ đề “Food” (Thức ăn), bạn có thể tổ chức trò Pictionary với các từ như “sandwich,” “pasta,” “ice cream.” Việc đoán từ không chỉ kích thích tư duy mà còn giúp học sinh luyện tập kỹ năng mô tả và giao tiếp.

Hãy luôn nhớ rằng trò chơi không chỉ để giải trí mà còn cần được liên kết chặt chẽ với mục tiêu học tập. Sau mỗi hoạt động, giáo viên có thể dành vài phút để giải thích thêm ý nghĩa, cách dùng từ, hoặc khuyến khích học sinh đặt câu với từ mới học để đảm bảo chúng được sử dụng đúng cách.

 

Cách 2: Sáng tạo câu chuyện với từ vựng

Sáng tạo câu chuyện là một phương pháp thú vị để dạy từ vựng, giúp học sinh gắn kết từ mới vào một ngữ cảnh cụ thể và dễ dàng ghi nhớ hơn. Thay vì học thuộc lòng danh sách từ vựng, học sinh sẽ cảm thấy hứng thú khi được tham gia vào việc kể hoặc xây dựng câu chuyện. Phương pháp này không chỉ nâng cao kỹ năng từ vựng mà còn cải thiện khả năng sáng tạo và tư duy ngôn ngữ.

Để áp dụng phương pháp này, giáo viên có thể làm theo các bước sau:

Bước	Mô tả	Ví dụ thực tế
1. Chọn từ vựng	Chuẩn bị danh sách từ vựng liên quan đến chủ đề bài học.	Chủ đề “Travel” với các từ như “plane, ticket, luggage, hotel, adventure.”
2. Đặt bối cảnh	Giới thiệu một bối cảnh hoặc tình huống chung để bắt đầu câu chuyện.	“You are going on a trip to a new country. What happens next?”
3. Xây dựng câu chuyện	Yêu cầu học sinh sử dụng các từ trong danh sách để sáng tạo một câu chuyện liên quan đến bối cảnh đã cho.	Học sinh kể: “I bought a plane ticket and packed my luggage. At the hotel, I planned my adventure.”
4. Chia sẻ câu chuyện	Học sinh trình bày câu chuyện của mình trước lớp hoặc viết thành đoạn văn, sau đó giáo viên chỉnh sửa và bổ sung ý kiến.	Một học sinh kể câu chuyện trước lớp, giáo viên sửa lỗi ngữ pháp và khuyến khích thêm chi tiết.

Ví dụ, khi dạy từ vựng về chủ đề “Shopping” (Mua sắm), bạn có thể cung cấp các từ như “store, discount, cashier, shopping cart, receipt.” Sau đó, đặt tình huống: “You are shopping for a birthday party. Create a story about what you buy and what happens at the store.” Học sinh sẽ được khuyến khích sử dụng trí tưởng tượng, chẳng hạn:
“I went to the store with my shopping cart. I found a discount on balloons and bought them. At the cashier, I got my receipt and left happily.”

Phương pháp này tạo cơ hội cho học sinh thực hành từ vựng trong bối cảnh thực tế, giúp việc học trở nên sinh động và dễ tiếp thu hơn. Sau hoạt động, giáo viên có thể dành thời gian tổng kết, giải thích thêm các từ khó và đặt câu hỏi để khuyến khích học sinh sử dụng lại từ mới trong các câu chuyện khác.

 

Cách 3: Visualize từ vựng qua hình ảnh và video

Hình ảnh và video là công cụ mạnh mẽ giúp việc học từ vựng trở nên sinh động và dễ nhớ hơn. Bằng cách kết nối từ ngữ với hình ảnh trực quan hoặc video minh họa, học sinh không chỉ học nhanh mà còn hiểu sâu hơn về cách sử dụng từ trong ngữ cảnh thực tế. Phương pháp này đặc biệt hiệu quả với những từ trừu tượng hoặc khó mô tả bằng lời.

Dưới đây là cách giáo viên có thể áp dụng phương pháp này:

Bước	Mô tả	Ví dụ thực tế
1. Chọn tài liệu	Chuẩn bị hình ảnh hoặc video liên quan đến chủ đề bài học.	Chủ đề “Weather” với các hình ảnh về “sunny, rainy, stormy” hoặc video thời tiết thực tế.
2. Kết nối từ vựng	Giới thiệu từ mới và kết hợp chúng với hình ảnh hoặc đoạn video minh họa.	Hình ảnh một bầu trời đầy mây, giáo viên giải thích: “This is cloudy weather.”
3. Tương tác với học sinh	Yêu cầu học sinh mô tả hoặc tạo câu dựa trên hình ảnh hoặc video đã xem.	Học sinh nhìn hình ảnh biển và nói: “The weather is sunny, and people are swimming.”
4. Ứng dụng thực tế	Sử dụng hình ảnh hoặc video làm tình huống để đặt câu hỏi hoặc bài tập tương tác.	Giáo viên chiếu video về một ngày mưa và hỏi: “What do you usually do when it rains?”

Ví dụ, khi dạy từ vựng về chủ đề “Food”, bạn có thể sử dụng hình ảnh các món ăn như “pizza, salad, steak” hoặc đoạn video ngắn quay một bữa tiệc. Học sinh không chỉ học cách phát âm mà còn được gợi ý về cách sử dụng từ qua câu hỏi: “What’s your favorite food? Can you describe its taste?” hoặc bài tập ghép từ với hình ảnh tương ứng.

Phương pháp này đặc biệt phù hợp với học sinh ở mọi lứa tuổi vì nó tận dụng khả năng ghi nhớ hình ảnh của não bộ. Sau khi học, giáo viên có thể tạo bài kiểm tra nhỏ như ghép từ với hình ảnh hoặc yêu cầu học sinh xem video và trả lời các câu hỏi liên quan để củng cố kiến thức.

Hình ảnh và video không chỉ là công cụ hỗ trợ giảng dạy mà còn giúp học sinh cảm thấy thoải mái và hứng thú hơn khi tiếp cận với từ vựng mới. Một tiết học sống động và trực quan sẽ luôn để lại ấn tượng sâu sắc!

 

Cách 4: Kết hợp âm nhạc vào việc học từ vựng

Âm nhạc là công cụ tuyệt vời để giúp học sinh học từ vựng một cách vui nhộn và hiệu quả. Giai điệu và lời bài hát không chỉ thu hút sự chú ý mà còn giúp từ vựng được lặp lại và ghi nhớ sâu hơn. Khi học sinh hát hoặc nghe nhạc, họ có thể liên kết từ vựng với ngữ cảnh và cảm xúc, giúp quá trình ghi nhớ trở nên tự nhiên hơn.

Dưới đây là cách kết hợp âm nhạc vào việc học từ vựng:

Bước	Mô tả	Ví dụ thực tế
1. Chọn bài hát phù hợp	Lựa chọn bài hát đơn giản, có giai điệu dễ nhớ và lời bài hát chứa từ vựng liên quan đến bài học.	Bài hát về động vật có từ như “dog, cat, bird, fish.”
2. Giới thiệu từ vựng	Giáo viên giới thiệu trước các từ vựng quan trọng và giải thích ý nghĩa trong bài hát.	Từ “rainbow” trong bài hát, giáo viên giải thích: “A rainbow appears after the rain.”
3. Hát hoặc nghe nhạc	Cho học sinh nghe bài hát hoặc cùng nhau hát theo để thực hành từ vựng trong ngữ cảnh giai điệu.	Học sinh hát theo lời bài hát: “Red and yellow and pink and green, purple and orange and blue.”
4. Thảo luận và áp dụng	Yêu cầu học sinh sử dụng từ trong bài hát để đặt câu hoặc kể một câu chuyện ngắn.	Sau bài hát về thời tiết, học sinh đặt câu: “Today is sunny, and I see a rainbow in the sky.”

Ví dụ, khi dạy chủ đề “Seasons” (Mùa), giáo viên có thể chọn một bài hát với các từ liên quan như “summer, winter, spring, autumn.” Sau khi nghe bài hát, học sinh thảo luận: “Which season do you like the most? Why?” hoặc chơi trò chơi hoàn thành lời bài hát bằng cách điền từ còn thiếu.

Âm nhạc còn giúp học sinh vượt qua nỗi sợ khi học ngoại ngữ vì môi trường học trở nên thoải mái và thú vị hơn. Ngoài ra, việc lặp đi lặp lại từ trong bài hát cũng giúp học sinh củng cố cách phát âm và ngữ điệu một cách tự nhiên.

Kết hợp âm nhạc vào giảng dạy không chỉ tạo thêm niềm vui mà còn khơi gợi sự sáng tạo và tăng khả năng ghi nhớ từ vựng. Đây là phương pháp lý tưởng để làm mới không khí lớp học và giúp học sinh cảm nhận rằng việc học từ vựng không hề nhàm chán!

 

Cách 5: Sử dụng công cụ trực tuyến

Trong thời đại công nghệ số, việc sử dụng các công cụ trực tuyến đã trở thành một phương pháp dạy từ vựng hiệu quả, vừa tiết kiệm thời gian vừa tăng tính tương tác cho học sinh. Các ứng dụng, website học tập không chỉ cung cấp tài liệu phong phú mà còn giúp học sinh thực hành từ vựng qua nhiều hoạt động hấp dẫn như trò chơi, flashcards, hoặc kiểm tra trực tuyến.

Ví dụ, khi dạy chủ đề “Animals”, giáo viên có thể sử dụng công cụ như Quizlet để tạo bộ flashcard trực tuyến với các từ vựng như “lion, tiger, elephant, giraffe.” Học sinh có thể học qua các chế độ như ghép từ, hoàn thành câu hoặc kiểm tra nhanh. Điều này không chỉ giúp ghi nhớ từ mà còn tạo cảm giác học tập linh hoạt và thú vị hơn.

Dưới đây là một số cách áp dụng công cụ trực tuyến vào việc dạy từ vựng:

Công cụ	Cách sử dụng	Ví dụ minh họa
Quizlet	Tạo flashcard với hình ảnh và nghĩa để học sinh ghi nhớ từ vựng qua trò chơi.	Bộ từ về chủ đề “Food”: Từ như “apple, banana, sandwich, pasta” kèm hình minh họa và phát âm.
Kahoot	Tạo câu đố hoặc trò chơi lựa chọn câu trả lời đúng để học sinh tham gia theo nhóm.	Chủ đề “Colors”: Câu hỏi: “What color is the sky?” với các lựa chọn “Blue, Red, Green, Yellow.”
YouTube	Sử dụng video để minh họa ý nghĩa và cách sử dụng từ trong ngữ cảnh thực tế.	Chủ đề “Weather”: Video diễn tả từ như “rainy, sunny, snowy” qua các cảnh thực tế.
Google Images	Tìm kiếm hình ảnh minh họa cho các từ vựng trừu tượng hoặc khó hiểu.	Tìm hình ảnh cho từ “mountain” để học sinh dễ hình dung và nhớ từ.

Ngoài ra, các công cụ như Duolingo hoặc Memrise cũng có thể được khuyến khích sử dụng để học sinh tự học từ vựng ở nhà. Những nền tảng này cung cấp bài tập thực hành đa dạng, từ điền từ đến nghe và phát âm, giúp học sinh tiếp xúc với từ vựng nhiều lần trong các bối cảnh khác nhau.

Ví dụ, khi dạy từ “delicious,” giáo viên có thể cho học sinh xem một đoạn video ngắn về món ăn, sau đó yêu cầu mô tả: “This pizza looks delicious. What food do you think is delicious?” Việc kết hợp hình ảnh và từ ngữ không chỉ giúp học sinh ghi nhớ nhanh mà còn thúc đẩy khả năng sáng tạo và giao tiếp.

Sử dụng công cụ trực tuyến mang lại rất nhiều lợi ích: học sinh có thể học mọi lúc mọi nơi, tiếp cận tài liệu phong phú và được tương tác với ngôn ngữ theo cách thú vị, hiện đại. Đây là một phương pháp không chỉ tăng hiệu quả giảng dạy mà còn giúp học sinh thêm yêu thích việc học tiếng Anh.

 

Cách 6: Đóng vai và nhập vai nhân vật

Phương pháp đóng vai và nhập vai nhân vật là một cách thú vị và hiệu quả để giúp học sinh ghi nhớ từ vựng trong ngữ cảnh thực tế. Khi học sinh hóa thân thành một nhân vật cụ thể, họ không chỉ thực hành từ vựng mà còn rèn luyện kỹ năng giao tiếp, tăng sự tự tin và khơi dậy sự sáng tạo.

Ví dụ, khi dạy chủ đề “Shopping,” giáo viên có thể tổ chức một hoạt động đóng vai, nơi một nhóm học sinh làm người bán hàng, và nhóm còn lại đóng vai khách mua hàng. Học sinh sẽ sử dụng từ vựng như “price, discount, receipt, cashier” để giao tiếp và xử lý các tình huống.

Dưới đây là một số ý tưởng tổ chức hoạt động đóng vai:

Chủ đề	Tình huống đóng vai	Từ vựng áp dụng
Restaurant	Một học sinh làm phục vụ, một học sinh làm khách đặt món ăn.	“menu, order, appetizer, main course, dessert”
Travel	Học sinh đóng vai nhân viên lễ tân khách sạn và khách du lịch.	“check-in, reservation, room service, luggage”
Health	Một học sinh làm bác sĩ, một học sinh làm bệnh nhân đến khám.	“symptoms, medicine, appointment, treatment”
Job Interview	Một học sinh đóng vai nhà tuyển dụng, một học sinh làm ứng viên.	“qualification, skills, experience, position”
Shopping	Học sinh đóng vai người bán và khách hàng trong một cửa hàng quần áo.	“size, color, try on, fitting room, total price”

Để tăng tính hấp dẫn, giáo viên có thể chuẩn bị các đạo cụ đơn giản như thực đơn, thẻ nhân viên, hoặc giỏ hàng giả. Việc sử dụng các tình huống thực tế không chỉ giúp học sinh áp dụng từ vựng mà còn mang lại cảm giác hào hứng trong học tập.

Ví dụ:
Trong chủ đề “Restaurant,” học sinh có thể thực hành đoạn hội thoại như:

• Customer: “Can I see the menu, please?”
• Waiter: “Of course! What would you like to order?”
• Customer: “I’d like a salad and a steak, please.”

Hoạt động này giúp học sinh không chỉ học nghĩa của từ mà còn hiểu cách sử dụng từ trong bối cảnh cụ thể. Đồng thời, việc nhập vai còn tạo cơ hội để học sinh luyện tập phản xạ ngôn ngữ, xử lý các tình huống bất ngờ và cải thiện kỹ năng giao tiếp.

Đóng vai không chỉ là một cách dạy từ vựng hiệu quả mà còn giúp lớp học trở nên sinh động, mang lại trải nghiệm học tập đáng nhớ cho học sinh.

 

Tìm hiểu thêm

• Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
• 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
• Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”