Jigsaw Reading là gì? Tìm hiểu phương pháp đọc hiểu nhóm giúp nâng cao kỹ năng tiếng Anh, tăng tương tác và hiệu quả học tập. Khám phá ngay cùng ETP TESOL!

1. Jigsaw Reading là gì?

Jigsaw Reading là gì? Đây là một phương pháp học hợp tác nổi tiếng trong giảng dạy ngoại ngữ và các môn học xã hội, trong đó một văn bản dài được chia thành nhiều đoạn nhỏ. Mỗi học viên hoặc nhóm học viên chịu trách nhiệm đọc, phân tích một phần nội dung, sau đó chia sẻ lại với cả lớp. Khi ghép tất cả các phần lại, mọi người có được một bức tranh kiến thức đầy đủ – giống như cách ghép từng mảnh nhỏ trong trò chơi xếp hình (jigsaw puzzle).

Điểm nổi bật của phương pháp này nằm ở chỗ mỗi học viên vừa là người học, vừa là người dạy. Họ không chỉ tiếp nhận thông tin từ tài liệu mà còn phải diễn đạt, giải thích và trình bày lại bằng ngôn ngữ của chính mình để truyền đạt cho bạn cùng lớp. Chính quá trình này giúp tăng khả năng ghi nhớ, rèn luyện kỹ năng giao tiếp, đồng thời phát triển sự tự tin khi trình bày trước nhóm. So với cách đọc truyền thống, Jigsaw Reading mang lại trải nghiệm học tập chủ động, giàu tính hợp tác và khuyến khích sự tham gia tích cực của tất cả học viên.

Ví dụ: Khi học về chủ đề “ô nhiễm môi trường”, văn bản có thể được chia thành bốn phần: ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, rác thải nhựa và biến đổi khí hậu. Lớp được chia thành bốn nhóm, mỗi nhóm nghiên cứu một phần rồi chuẩn bị bài trình bày ngắn gọn để dạy lại cho nhóm khác. Sau khi hoàn thành, cả lớp cùng kết nối các thông tin này để tạo thành một cái nhìn toàn diện.

Nhờ tính gắn kết và trách nhiệm cá nhân trong nhóm, Jigsaw Reading không chỉ cải thiện kỹ năng đọc hiểu mà còn phát triển tư duy phản biện, kỹ năng hợp tác, và khả năng giao tiếp tiếng Anh. Đây là lý do tại sao phương pháp này thường được khuyến khích trong các lớp học ngoại ngữ hiện đại, đặc biệt là ở những buổi học cần nhiều sự tương tác và tinh thần làm việc nhóm.

2. Nguồn gốc và nguyên lý hoạt động của Jigsaw Reading

Jigsaw Reading không phải là một phương pháp mới xuất hiện gần đây. Nó được khởi xướng vào đầu thập niên 1970 bởi giáo sư tâm lý học Elliot Aronsonvà cộng sự tại Đại học Texas, Hoa Kỳ. Ban đầu, Jigsaw được thiết kế như một giải pháp nhằm thúc đẩy tinh thần hợp tác, giảm thiểu cạnh tranh và xung đột trong các lớp học đa sắc tộc. Thay vì để học sinh ganh đua, phương pháp này khuyến khích họ cùng chia sẻ và học hỏi lẫn nhau.

Nguyên lý cốt lõi của Jigsaw Reading dựa trên hai trụ cột:

1. Chia nhỏ nội dung – Một văn bản dài được phân tách thành nhiều đoạn ngắn, dễ tiếp cận hơn.
2. Trách nhiệm kép – Mỗi học viên trở thành “chuyên gia” ở phần mình phụ trách và có trách nhiệm giảng giải lại cho các bạn khác.

Quy trình thường gồm hai bước: (1) học viên làm việc trong “Expert Groups” để nghiên cứu sâu phần của mình; (2) sau đó chuyển sang “Jigsaw Groups”, nơi mỗi nhóm gồm thành viên từ các Expert Groups khác nhau để ghép thông tin lại thành một bức tranh hoàn chỉnh.

Chính nhờ nguyên lý “học để dạy, dạy để học” này, Jigsaw Reading đã trở thành một trong những phương pháp học tập hợp tác hiệu quả và được ứng dụng rộng rãi trong giảng dạy ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh.

3. Vì sao Jigsaw Reading được áp dụng trong giảng dạy tiếng Anh?

Trong giảng dạy ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, Jigsaw Reading nhanh chóng trở thành một phương pháp phổ biến nhờ những lợi ích nổi bật. Trước hết, nó giúp giảm tải nhận thức: thay vì đọc một văn bản dài và phức tạp, học viên chỉ tập trung vào một đoạn ngắn, từ đó nâng cao khả năng hiểu chi tiết. Sau đó, quá trình chia sẻ trong nhóm buộc các em phải diễn đạt lại bằng lời của mình, góp phần rèn luyện kỹ năng nói, diễn giải và sử dụng từ vựng.

Thứ hai, Jigsaw Reading nuôi dưỡng kỹ năng hợp tác – một năng lực quan trọng trong lớp học hiện đại. Khi phụ thuộc lẫn nhau để hoàn thành nhiệm vụ, học viên học cách lắng nghe, trao đổi, và kết nối thông tin để tạo ra bức tranh tổng thể. Điều này làm cho hoạt động học trở nên năng động hơn, thay vì chỉ thụ động tiếp nhận từ giáo viên.

Cuối cùng, Jigsaw Reading mang lại giá trị đa kỹ năng: kết hợp đọc – nói – nghe và thậm chí cả viết (khi học viên tóm tắt kết quả nhóm). Nhờ vậy, nó không chỉ giúp nâng cao năng lực đọc hiểu, mà còn tạo môi trường sử dụng ngôn ngữ một cách toàn diện và tự nhiên.

4. Lợi ích cụ thể của Jigsaw Reading đối với người học

Jigsaw Reading không chỉ là một kỹ thuật dạy học thú vị mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người học tiếng Anh. Trước hết, phương pháp này nâng cao kỹ năng đọc hiểu. Khi mỗi học viên đảm nhận một đoạn văn riêng biệt, họ phải tập trung tối đa vào việc phân tích từ vựng, cấu trúc và ý chính, từ đó cải thiện khả năng nắm bắt thông tin chi tiết cũng như tổng thể.

Tiếp theo, Jigsaw Reading giúp người học rèn luyện kỹ năng diễn đạt và giao tiếp. Để nhóm nắm được toàn bộ nội dung, từng thành viên cần trình bày lại phần mình đã đọc một cách rõ ràng, dễ hiểu. Đây chính là cơ hội để luyện tập nói, phát triển vốn từ vựng và tăng sự tự tin khi sử dụng tiếng Anh.

Ngoài ra, phương pháp này thúc đẩy tinh thần hợp tác và trách nhiệm cá nhân. Bởi mỗi thành viên đều giữ vai trò quan trọng, nếu một người không chuẩn bị kỹ, cả nhóm sẽ gặp khó khăn. Điều này giúp hình thành ý thức tự học và sự chủ động – những yếu tố then chốt cho thành công lâu dài.

Cuối cùng, Jigsaw Reading còn mang lại trải nghiệm học tập tích cực, khi học viên được tham gia vào hoạt động sôi nổi, không còn cảm giác học thụ động, từ đó tăng động lực và hứng thú với môn tiếng Anh.

5. Các bước triển khai Jigsaw Reading trong lớp học

Để áp dụng Jigsaw Reading hiệu quả, giáo viên cần xây dựng tiến trình bài học rõ ràng, vừa đảm bảo mục tiêu ngôn ngữ vừa duy trì sự hứng thú của học viên. Một quy trình cơ bản thường gồm các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị văn bản và chia đoạn
Giáo viên lựa chọn một văn bản phù hợp với trình độ học viên, có thể là một bài báo ngắn, câu chuyện hoặc tài liệu học thuật. Văn bản nên được chia thành nhiều đoạn có độ dài và mức độ khó tương đối cân bằng, đảm bảo mỗi đoạn mang thông tin quan trọng.

Bước 2: Phân nhóm và phân công nhiệm vụ
Lớp học được chia thành các “nhóm chuyên gia”. Mỗi nhóm nhận một đoạn văn để đọc, phân tích và chuẩn bị trình bày. Việc phân công nên rõ ràng để học viên hiểu trách nhiệm của mình.

Bước 3: Làm việc trong nhóm chuyên gia
Ở bước này, các thành viên trong cùng nhóm trao đổi ý kiến, thảo luận từ vựng, ý chính và các chi tiết quan trọng. Họ thống nhất cách diễn đạt để sau đó truyền đạt lại cho nhóm khác một cách dễ hiểu nhất.

Bước 4: Chia sẻ trong nhóm tổng hợp
Sau khi nắm vững phần nội dung của mình, học viên di chuyển về “nhóm ghép” – nơi mỗi thành viên đại diện cho một đoạn khác nhau. Tại đây, họ lần lượt trình bày phần đã học, lắng nghe bạn bè và cùng ghép lại thành một bức tranh hoàn chỉnh.

Bước 5: Kiểm tra, củng cố và phản hồi
Giáo viên có thể đặt câu hỏi tổng hợp, yêu cầu nhóm làm bài tập hoặc thảo luận để đảm bảo mọi học viên hiểu toàn bộ văn bản. Đồng thời, giáo viên đưa ra phản hồi về cách diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ và kỹ năng hợp tác.

Bước 6: Mở rộng hoạt động
Để tăng chiều sâu, giáo viên có thể yêu cầu học viên viết tóm tắt, đóng vai nhân vật trong văn bản hoặc liên hệ với thực tế. Những hoạt động này vừa củng cố nội dung, vừa phát triển kỹ năng ngôn ngữ toàn diện.

Nhờ quy trình trên, Jigsaw Reading không chỉ rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, mà còn tạo môi trường học tập chủ động, nơi mỗi học viên vừa là “người học”, vừa là “người dạy” trong lớp học.

6. Ví dụ minh họa Jigsaw Reading trong lớp học thực tế

Để hình dung rõ hơn cách Jigsaw Reading vận hành, hãy xem một ví dụ trong lớp tiếng Anh trung cấp. Giáo viên lựa chọn một bài báo ngắn có chủ đề “Biến đổi khí hậu và tác động đến đời sống con người”. Văn bản được chia thành 4 đoạn:

• Đoạn 1: Nguyên nhân của biến đổi khí hậu
• Đoạn 2: Ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên
• Đoạn 3: Hậu quả đối với sức khỏe và kinh tế
• Đoạn 4: Giải pháp ứng phó

Trong nhóm chuyên gia, học viên cùng nhau đọc kỹ đoạn được giao, thảo luận từ vựng khó, xác định ý chính và tìm cách giải thích đơn giản. Sau đó, mỗi người trở về nhóm ghép, nơi có đủ đại diện cho cả bốn đoạn. Lần lượt, từng thành viên trình bày phần mình phụ trách, những người khác ghi chú và đặt câu hỏi.

Kết thúc hoạt động, nhóm đã nắm được toàn bộ nội dung bài báo mà không cần tự đọc toàn văn ngay từ đầu. Giáo viên có thể yêu cầu các nhóm viết tóm tắt hoặc tổ chức thảo luận: “Theo bạn, giải pháp nào là khả thi nhất trong bối cảnh hiện nay?”.

Qua ví dụ này, có thể thấy Jigsaw Reading vừa giúp rèn luyện kỹ năng đọc hiểu, vừa tạo môi trường trao đổi ý kiến, khuyến khích học viên sử dụng tiếng Anh trong bối cảnh gần gũi với đời sống.

7. Lưu ý khi áp dụng Jigsaw Reading để đạt hiệu quả cao nhất

Mặc dù Jigsaw Reading là một phương pháp hiệu quả, giáo viên cần lưu ý một số điểm quan trọng để tối ưu hóa kết quả. Trước hết, lựa chọn văn bản phù hợp là yếu tố quyết định. Văn bản quá khó sẽ khiến học viên mất nhiều thời gian tra cứu, còn văn bản quá dễ lại không tạo đủ thử thách. Tốt nhất nên chọn chủ đề gần gũi với cuộc sống hoặc nằm trong chương trình học hiện tại.

Thứ hai, cần quản lý thời gian hợp lý. Hoạt động này gồm nhiều giai đoạn (đọc, thảo luận, chia sẻ, tổng hợp), nếu không sắp xếp khéo léo, học viên dễ bị quá tải hoặc thiếu thời gian để hoàn thành. Giáo viên nên giới hạn thời lượng cho từng bước, đồng thời giám sát để tránh tình trạng một nhóm làm việc quá lâu.

Thứ ba, giáo viên nên tạo sự cân bằng trong tương tác. Một số học viên có thể ngại nói hoặc phụ thuộc vào bạn khác. Trong trường hợp này, giáo viên có thể giao vai trò cụ thể (người tóm tắt, người ghi chép, người trình bày) để mọi thành viên đều có trách nhiệm.

Cuối cùng, nên có phần củng cố và mở rộng sau hoạt động. Chẳng hạn, yêu cầu học viên viết đoạn văn ngắn tóm tắt nội dung hoặc tổ chức thảo luận để khuyến khích các em vận dụng ngôn ngữ ở mức độ cao hơn.

8. Kết luận – Giá trị lâu dài của Jigsaw Reading trong học tiếng Anh

Jigsaw Reading không chỉ là một kỹ thuật dạy học mang tính sáng tạo mà còn là công cụ giúp người học phát triển toàn diện năng lực ngôn ngữ. Thông qua việc chia nhỏ văn bản, học viên được rèn luyện khả năng đọc hiểu sâu; nhờ hoạt động chia sẻ trong nhóm, họ phát triển kỹ năng giao tiếp và tư duy phản biện. Quan trọng hơn, quá trình hợp tác giúp người học hình thành tinh thần trách nhiệm và khả năng làm việc nhóm – những kỹ năng cần thiết cả trong học tập lẫn đời sống.

Giá trị lâu dài của Jigsaw Reading nằm ở việc nó tạo ra môi trường học tập tích cực, nơi học viên không còn chỉ tiếp nhận kiến thức một chiều mà trở thành chủ thể của quá trình học. Bằng việc vừa học vừa dạy lại cho bạn bè, người học khắc sâu kiến thức, đồng thời hình thành thói quen sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp thực tế.

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, nơi tính chủ động và sáng tạo được đề cao, Jigsaw Reading ngày càng chứng tỏ vai trò quan trọng. Đây không chỉ là phương pháp giúp học tiếng Anh hiệu quả hơn, mà còn là bước đệm để người học tự tin hội nhập vào môi trường học tập và làm việc quốc tế.

Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về các phương pháp dạy và học hiện đại như Jigsaw Reading, đồng thời nâng cao năng lực giảng dạy tiếng Anh chuyên nghiệp, hãy tham khảo ngay các khóa TESOL quốc tế tại ETP TESOL. Đây sẽ là hành trang vững chắc giúp bạn chinh phục sự nghiệp giảng dạy và mở rộng cơ hội toàn cầu.

👉 Nếu bạn đang mong muốn nâng cao kỹ năng giảng dạy, đồng thời sở hữu chứng chỉ TESOL Quốc tế uy tín, hãy để ETP TESOL đồng hành. Chúng tôi không chỉ mang đến chương trình học chất lượng, mà còn là một cộng đồng giáo viên đầy nhiệt huyết – nơi bạn được học hỏi, kết nối và phát triển bền vững.

Hãy để ETP TESOL đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục khoá học TESOL Quốc tế tại Việt Namvà khởi đầu sự nghiệp giảng dạy tiếng Anh chuyên nghiệp. Hãy liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết về chương trình học TESOL Quốc tế tại Việt Nam, lịch khai giảng và những ưu đãi đặc biệt đang áp dụng.

Bạn có thể tìm đọc thêm về ETP TESOL tại: ETP TESOL VỮNG BƯỚC SỰ NGHIỆP GIÁO VIÊN TIẾNG ANH

Tìm hiểu thêm

• Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
• 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
• Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”