Tìm hiểu Extensive Reading là gì và cách phương pháp đọc rộng này giúp học viên tiếng Anh nâng cao từ vựng, tăng tốc độ đọc, phát triển tư duy ngôn ngữ tự nhiên và xây dựng thói quen học tập bền vững. Bài viết hướng dẫn chi tiết cách áp dụng Extensive Reading hiệu quả trong lớp học.

1. Extensive Reading là gì?

Extensive Reading là gì là câu hỏi được rất nhiều giáo viên và người học tiếng Anh đặt ra khi tìm hiểu về các phương pháp phát triển kỹ năng đọc một cách tự nhiên. Hiểu đơn giản, Extensive Reading là phương pháp đọc nhiều, rộng và tự do, trong đó người học tiếp xúc với một lượng lớn văn bản tiếng Anh dễ hiểu, phù hợp trình độ, với mục tiêu chính là hiểu ý chung và tận hưởng việc đọc, chứ không phải phân tích ngôn ngữ chi tiết.

Khác với cách đọc truyền thống trong lớp học – nơi học viên thường bị yêu cầu dừng lại ở từng từ mới, từng cấu trúc ngữ pháp – Extensive Reading khuyến khích người học đọc liên tục, không tra từ điển quá nhiều và không bị áp lực “phải hiểu hết mọi thứ”. Trọng tâm của phương pháp này nằm ở việc xây dựng thói quen đọc, độ trôi chảy và cảm giác tự tin khi tiếp xúc với tiếng Anh.

Trong Extensive Reading, người học thường được quyền lựa chọn tài liệu đọc: truyện ngắn, graded readers, bài báo đơn giản, blog, truyện tranh hoặc tiểu thuyết phù hợp trình độ. Chính yếu tố tự chủ này giúp quá trình đọc trở nên gần gũi, thoải mái và mang tính cá nhân hóa cao – điều mà nhiều phương pháp dạy đọc khác chưa làm được.

Từ góc độ giảng dạy tiếng Anh, Extensive Reading không chỉ là một hoạt động bổ trợ mà còn được xem là chiến lược phát triển ngôn ngữ dài hạn. Khi người học tiếp xúc với ngôn ngữ trong ngữ cảnh tự nhiên, họ dần hình thành cảm nhận về cách dùng từ, cấu trúc câu và mạch diễn đạt mà không cần học thuộc máy móc.

2. Nguồn gốc và cơ sở lý thuyết của Extensive Reading

Để hiểu sâu hơn Extensive Reading là gì, cần nhìn lại nền tảng lý thuyết đã hình thành và phát triển phương pháp này. Extensive Reading gắn liền với các nghiên cứu về tiếp thu ngôn ngữ thứ hai (Second Language Acquisition), đặc biệt là lý thuyết Input Hypothesis của Stephen Krashen.

Theo Krashen, ngôn ngữ được tiếp thu hiệu quả nhất khi người học được tiếp xúc với input dễ hiểu (comprehensible input) trong môi trường ít áp lực. Extensive Reading đáp ứng hoàn hảo điều kiện này: người học đọc tài liệu vừa sức, hiểu được phần lớn nội dung và không bị kiểm tra liên tục.

Từ những năm 1980, Extensive Reading bắt đầu được nghiên cứu và áp dụng rộng rãi trong giảng dạy tiếng Anh tại Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều quốc gia châu Á. Các nghiên cứu của Day & Bamford (1998) đã chỉ ra rằng học viên tham gia chương trình Extensive Reading có sự cải thiện rõ rệt về từ vựng, tốc độ đọc và thái độ đối với việc học tiếng Anh.

Điểm đáng chú ý là Extensive Reading không xuất phát từ nhu cầu “dạy” mà từ nhu cầu tạo môi trường ngôn ngữ. Người học không bị ép học, mà được sống cùng ngôn ngữ thông qua việc đọc thường xuyên. Chính triết lý này khiến Extensive Reading ngày càng được đánh giá cao trong giáo dục ngôn ngữ hiện đại.

3. Đặc điểm cốt lõi của phương pháp Extensive Reading

Khi tìm hiểu Extensive Reading là gì, điều quan trọng là nắm vững những đặc điểm cốt lõi tạo nên hiệu quả vượt trội của phương pháp này. Extensive Reading không chỉ đơn giản là “đọc nhiều” mà còn bao gồm những nguyên tắc nền tảng giúp người học tiếp thu ngôn ngữ một cách tự nhiên và bền vững.

3.1. Nhấn mạnh số lượng hơn chất lượng phân tích chi tiết

Khác với Intensive Reading, nơi học viên thường bị yêu cầu dừng lại để phân tích từng từ vựng, cấu trúc câu hay ngữ pháp, Extensive Reading tập trung vào việc đọc liên tục nhiều văn bản. Mục tiêu là hình thành thói quen đọc và tăng khả năng hiểu ý chính của văn bản mà không bị áp lực phải hiểu toàn bộ chi tiết. Số lượng văn bản đọc càng nhiều, người học càng tăng cường khả năng nhận diện từ vựng trong ngữ cảnh, xây dựng kiến thức ngôn ngữ một cách tự nhiên.

3.2. Tính tự chủ và hứng thú của người học

Một đặc điểm quan trọng khác là giáo viên không kiểm soát quá mức việc lựa chọn tài liệu. Học viên được phép chọn văn bản phù hợp sở thích và trình độ. Khi người học được đọc những gì mình yêu thích – từ truyện ngắn, tiểu thuyết đơn giản đến blog hay bài báo – động lực học tập sẽ tăng lên đáng kể. Tính tự chủ này giúp học viên gắn bó với việc đọc lâu dài, thay vì xem đó là nhiệm vụ bắt buộc.

3.3. Giảm thiểu việc tra cứu từ điển và phân tích ngữ pháp

Extensive Reading đề cao việc đọc trôi chảy và nắm ý chung, thay vì tập trung vào từng chi tiết ngôn ngữ. Học viên được khuyến khích đoán nghĩa từ ngữ cảnh và chấp nhận việc không hiểu 100% văn bản. Điều này giúp người học phát triển khả năng đọc tự nhiên, tăng khả năng “đọc hiểu mà không cần dịch” – một kỹ năng quan trọng trong giao tiếp thực tế.

3.4. Khuyến khích phản hồi nhẹ nhàng và chia sẻ trải nghiệm

Thay vì kiểm tra từng câu, phương pháp này thường đi kèm với các hoạt động nhẹ nhàng như nhật ký đọc, thảo luận nhóm hoặc chia sẻ cảm nhận về nội dung đã đọc. Những hoạt động này giúp củng cố trải nghiệm đọc, nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ mà không tạo áp lực tâm lý cho học viên.

3.5. Đọc liên tục và phát triển thói quen lâu dài

Cuối cùng, một đặc điểm không thể thiếu là tính liên tục và bền vững. Extensive Reading được thiết kế để trở thành thói quen hàng ngày, giúp người học tiếp xúc với tiếng Anh đều đặn và lâu dài. Khi thói quen này được hình thành, việc mở rộng vốn từ vựng, cải thiện tốc độ đọc và tăng khả năng nhận biết ngữ pháp trở nên tự nhiên, hiệu quả hơn nhiều so với phương pháp học truyền thống.

Như vậy, bản chất của Extensive Reading không chỉ nằm ở số lượng văn bản đọc, mà còn ở việc tạo môi trường đọc thoải mái, tự chủ và liên tục, giúp người học phát triển ngôn ngữ một cách tự nhiên, bền vững và tích cực. Đây chính là lý do phương pháp này ngày càng được các giáo viên tiếng Anh trên thế giới ưa chuộng và áp dụng trong lớp học.

4. Lợi ích của Extensive Reading

Hiểu được Extensive Reading là gì là bước đầu, nhưng quan trọng hơn là nhận thức được những lợi ích thiết thực mà phương pháp này mang lại trong quá trình dạy và học tiếng Anh. Extensive Reading không chỉ cải thiện kỹ năng đọc mà còn hỗ trợ phát triển toàn diện các kỹ năng ngôn ngữ khác, đồng thời tạo môi trường học tập tích cực, hứng thú cho học viên.

4.1. Tăng cường vốn từ vựng một cách tự nhiên

Một trong những lợi ích nổi bật nhất của Extensive Reading là khả năng mở rộng từ vựng mà không cần học vẹt. Khi học viên đọc nhiều văn bản phù hợp trình độ, họ gặp lại các từ và cụm từ trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. Việc này giúp từ vựng được ghi nhớ tự nhiên, dễ dàng áp dụng trong giao tiếp. Giáo viên có thể tận dụng lợi ích này bằng cách khuyến khích học viên ghi chú từ mới trong ngữ cảnh thay vì học theo danh sách từ vựng khô khan.

4.2. Cải thiện tốc độ đọc và khả năng hiểu văn bản

Extensive Reading giúp học viên tăng tốc độ đọc mà vẫn duy trì khả năng nắm ý chính. Khi không bị áp lực phải phân tích từng chi tiết, học viên học cách dự đoán, đoán nghĩa từ ngữ cảnh và tập trung vào thông điệp tổng thể của văn bản. Kỹ năng này đặc biệt quan trọng trong môi trường giao tiếp thực tế, nơi người học cần xử lý thông tin nhanh và hiệu quả.

4.3. Phát triển kỹ năng nghe và nói gián tiếp

Mặc dù Extensive Reading chủ yếu là đọc, nhưng việc tiếp xúc liên tục với ngôn ngữ tự nhiên giúp học viên cải thiện khả năng nghe và nói gián tiếp. Khi học viên quen với cấu trúc câu, từ vựng và ngữ điệu thông qua văn bản, họ sẽ dễ dàng nhận ra các mẫu câu khi nghe hoặc áp dụng chúng khi nói. Giáo viên có thể kết hợp với hoạt động thảo luận, tóm tắt nội dung để tăng cường sự chuyển đổi từ kỹ năng đọc sang kỹ năng giao tiếp.

4.4. Nâng cao sự tự tin và động lực học tập

Một lợi ích khác là tăng động lực và tự tin cho học viên. Khi học viên thấy mình có thể đọc và hiểu nhiều văn bản mà không cần sự trợ giúp quá mức từ giáo viên, họ sẽ cảm thấy thành tựu và tự tin hơn. Sự tự tin này khuyến khích họ tiếp tục đọc, học và tham gia vào các hoạt động ngôn ngữ khác, tạo ra vòng lặp tích cực trong quá trình học.

4.5. Hình thành thói quen học tập bền vững

Extensive Reading không chỉ là một phương pháp học, mà còn là một lối sống ngôn ngữ. Khi học viên hình thành thói quen đọc mỗi ngày, họ sẽ tiếp xúc với tiếng Anh một cách liên tục và đều đặn. Thói quen này giúp duy trì và phát triển kỹ năng ngôn ngữ lâu dài, vượt ra ngoài môi trường lớp học. Giáo viên có thể hướng dẫn học viên xây dựng lịch đọc cá nhân hoặc tạo các “reading corner” trong lớp để khuyến khích thói quen này.

4.6. Phát triển khả năng tư duy phản biện và phân tích

Mặc dù Extensive Reading tập trung vào hiểu ý chính, việc đọc nhiều loại văn bản khác nhau còn giúp học viên rèn luyện khả năng suy nghĩ phản biện và phân tích. Họ học cách so sánh, đánh giá nội dung, nhận diện ý kiến, thông tin chủ đạo và chi tiết bổ trợ. Đây là kỹ năng quan trọng không chỉ trong học tập mà còn trong giao tiếp và làm việc sau này.

Như vậy, Extensive Reading mang lại nhiều lợi ích toàn diện, từ việc nâng cao kỹ năng ngôn ngữ, mở rộng từ vựng, cải thiện tốc độ đọc, đến phát triển tư duy và hình thành thói quen học tập bền vững. Giáo viên tiếng Anh có thể tận dụng những lợi ích này để thiết kế các bài học hiệu quả, thú vị và phù hợp với năng lực từng học viên, tạo nền tảng vững chắc cho việc học ngôn ngữ lâu dài.

5. Các bước triển khai Extensive Reading trong lớp học tiếng Anh

Để áp dụng hiệu quả phương pháp Extensive Reading, giáo viên cần có một chiến lược rõ ràng, từng bước, giúp học viên không chỉ đọc nhiều mà còn phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách toàn diện. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các bước triển khai trong lớp học:

5.1. Lựa chọn tài liệu phù hợp trình độ và sở thích học viên

Bước đầu tiên là chọn lựa tài liệu đọc phù hợp. Giáo viên cần cân nhắc trình độ ngôn ngữ của học viên để đảm bảo văn bản không quá khó, tránh tạo áp lực và nản lòng. Đồng thời, nội dung nên đa dạng và gần gũi với sở thích của học viên – từ truyện ngắn, tiểu thuyết, bài báo, blog, đến các câu chuyện đời thường. Khi học viên quan tâm và hứng thú, họ sẽ chủ động đọc nhiều hơn và phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách tự nhiên.

5.2. Xây dựng môi trường đọc thoải mái và tự chủ

Extensive Reading nhấn mạnh tính tự chủ trong học tập. Giáo viên nên tạo ra môi trường lớp học thân thiện, nơi học viên được tự do chọn sách, đọc theo nhịp của mình và không bị kiểm tra quá khắt khe. Một số gợi ý bao gồm: thiết lập “reading corner” trong lớp, khuyến khích học viên đọc nhóm hoặc đọc cá nhân, và đảm bảo học viên có thời gian đọc đều đặn trong mỗi buổi học.

5.3. Đặt mục tiêu đọc rõ ràng nhưng linh hoạt

Giáo viên nên hướng dẫn học viên đặt mục tiêu đọc phù hợp với khả năng của từng người, ví dụ: đọc một số trang nhất định trong ngày hoặc hoàn thành một câu chuyện trong tuần. Tuy nhiên, mục tiêu cần linh hoạt, tránh áp lực quá mức. Việc hoàn thành mục tiêu nhỏ giúp học viên cảm thấy thành tựu và tăng động lực tiếp tục đọc.

5.4. Kết hợp các hoạt động hỗ trợ đọc

Ngoài việc đọc, giáo viên có thể tích hợp các hoạt động hỗ trợ như:

• Nhật ký đọc (Reading Journal): học viên ghi lại cảm nhận, từ mới hoặc ý chính của văn bản.

• Thảo luận nhóm: chia sẻ nội dung, so sánh quan điểm hoặc đặt câu hỏi về văn bản.

• Hoạt động tóm tắt hoặc trình bày ngắn: giúp củng cố khả năng nắm ý chính và phát triển kỹ năng nói.

Những hoạt động này không chỉ giúp học viên tương tác với ngôn ngữ mà còn tạo ra trải nghiệm học tập phong phú và thú vị.

5.5. Theo dõi tiến trình và khích lệ học viên

Giáo viên nên theo dõi quá trình đọc của học viên một cách khéo léo, tập trung vào việc phát triển thói quen đọc và sự tự tin thay vì chỉ kiểm tra kết quả. Khích lệ học viên bằng phản hồi tích cực, công nhận những nỗ lực và thành tựu nhỏ, giúp họ duy trì động lực và hứng thú với việc đọc.

5.6. Điều chỉnh phương pháp theo phản hồi thực tế

Cuối cùng, giáo viên cần linh hoạt điều chỉnh chiến lược dựa trên phản hồi của học viên. Một số học viên có thể thích đọc cá nhân, trong khi nhóm khác muốn thảo luận. Một số văn bản có thể quá khó hoặc quá dễ, giáo viên cần thay đổi để phù hợp với nhu cầu và trình độ học viên, đảm bảo quá trình Extensive Reading hiệu quả và bền vững.

6. Lưu ý khi triển khai Extensive Reading trong lớp học

Việc áp dụng Extensive Reading trong lớp học tiếng Anh mang lại nhiều lợi ích, nhưng để phương pháp này thực sự hiệu quả, giáo viên cần lưu ý một số điểm quan trọng. Những lưu ý này không chỉ giúp quá trình giảng dạy suôn sẻ mà còn tối ưu hóa trải nghiệm học tập của học viên.

1. Chọn tài liệu phù hợp về độ khó và nội dung

Mặc dù đã đề cập đến việc chọn sách phù hợp, giáo viên cần cân nhắc kỹ lưỡng về độ khó của văn bản. Nội dung quá khó có thể gây nản chí, trong khi nội dung quá dễ sẽ làm học viên thiếu hứng thú. Một nguyên tắc phổ biến là chọn văn bản mà học viên có thể hiểu khoảng 80% mà không cần trợ giúp. Đồng thời, nội dung nên phong phú, hấp dẫn, gần gũi với đời sống hoặc sở thích cá nhân để kích thích động lực đọc.

2. Khuyến khích tự chủ nhưng cần hướng dẫn định hướng

Extensive Reading nhấn mạnh tính tự chủ, tuy nhiên, hoàn toàn để học viên tự do có thể dẫn đến việc đọc không hiệu quả. Giáo viên cần hướng dẫn định hướng, như gợi ý sách, thiết lập mục tiêu đọc nhỏ, hoặc hướng dẫn cách ghi chú từ vựng và ý chính. Việc này giúp học viên duy trì kỷ luật và hiệu quả trong quá trình đọc mà vẫn giữ được tính chủ động.

3. Đa dạng hóa hình thức đọc

Không nên giới hạn học viên chỉ đọc sách giấy. Giáo viên có thể kết hợp nhiều hình thức đọc: e-book, bài báo trực tuyến, truyện tranh, audio book kết hợp với đọc theo văn bản. Việc này không chỉ giúp học viên làm quen với các dạng ngôn ngữ khác nhau mà còn tăng tính hứng thú và linh hoạt trong học tập.

4. Theo dõi tiến trình một cách khéo léo

Giáo viên nên theo dõi quá trình đọc của học viên, nhưng tránh biến việc này thành kiểm tra gắt gao. Thay vì chấm điểm chi tiết, có thể kiểm tra định kỳ bằng các hoạt động nhẹ nhàng như thảo luận nhóm, tóm tắt nội dung, hay ghi nhật ký đọc. Phản hồi tích cực và công nhận những nỗ lực sẽ tạo động lực, giúp học viên tiếp tục duy trì thói quen đọc.

5. Tích hợp vào các kỹ năng ngôn ngữ khác

Extensive Reading không chỉ giúp cải thiện đọc mà còn tác động đến kỹ năng nghe, nói và viết. Giáo viên nên thiết kế các hoạt động bổ trợ:

• Thảo luận nội dung để phát triển kỹ năng nói.

• Viết tóm tắt hoặc phản hồi để luyện viết.

• Nghe audio kèm văn bản để cải thiện khả năng nghe.

Việc tích hợp này giúp học viên thấy được mối liên hệ giữa các kỹ năng và áp dụng từ vựng, cấu trúc câu tự nhiên hơn.

6. Giữ sự linh hoạt và thích ứng với học viên

Mỗi lớp học và mỗi học viên có đặc điểm khác nhau. Giáo viên cần linh hoạt điều chỉnh tốc độ, loại sách, hoạt động hỗ trợ và mục tiêu đọc dựa trên phản hồi thực tế. Việc thích ứng này đảm bảo quá trình Extensive Reading hiệu quả và duy trì hứng thú lâu dài.

7. Tạo môi trường đọc thân thiện và tích cực

Một môi trường lớp học tích cực sẽ giúp học viên tự tin thử nghiệm, chia sẻ và trao đổi ý kiến. Giáo viên nên tạo không gian thoải mái, khuyến khích học viên chia sẻ sách yêu thích, thảo luận nhóm hoặc tham gia các câu lạc bộ đọc. Môi trường này thúc đẩy việc học như một trải nghiệm thú vị thay vì áp lực học tập.

7. Kết luận

Phương pháp Extensive Reading là một công cụ mạnh mẽ giúp học viên tiếng Anh phát triển toàn diện các kỹ năng ngôn ngữ. Không chỉ cải thiện khả năng đọc hiểu, phương pháp này còn mở rộng vốn từ vựng, nâng cao khả năng nắm cấu trúc câu, đồng thời tác động tích cực đến kỹ năng nghe, nói và viết. Khi học viên được khuyến khích đọc nhiều, đọc tự do và theo sở thích, họ sẽ hình thành thói quen học tập chủ động, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho việc học tiếng Anh lâu dài.

Đối với giáo viên, triển khai Extensive Reading đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng: lựa chọn tài liệu phù hợp, xây dựng môi trường đọc thân thiện, hướng dẫn định hướng mà vẫn giữ được tính tự chủ, kết hợp các hoạt động hỗ trợ và theo dõi tiến trình học tập một cách khéo léo. Việc nắm vững các lưu ý và chiến lược triển khai sẽ giúp giáo viên tối ưu hóa hiệu quả phương pháp, tạo ra lớp học năng động, hứng thú và đầy cảm hứng.

Tóm lại, Extensive Reading không chỉ là phương pháp đọc mà còn là một chiến lược phát triển năng lực ngôn ngữ toàn diện. Khi được áp dụng đúng cách, nó sẽ giúp học viên tự tin hơn, yêu thích việc học tiếng Anh và đạt được kết quả bền vững trong quá trình học tập.

👉 Nếu bạn đang mong muốn nâng cao kỹ năng giảng dạy, đồng thời sở hữu chứng chỉ TESOL Quốc tế uy tín, hãy để ETP TESOL đồng hành. Chúng tôi không chỉ mang đến chương trình học chất lượng, mà còn là một cộng đồng giáo viên đầy nhiệt huyết – nơi bạn được học hỏi, kết nối và phát triển bền vững.

Hãy để ETP TESOL đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục khoá học TESOL Quốc tế tại Việt Namvà khởi đầu sự nghiệp giảng dạy tiếng Anh chuyên nghiệp. Hãy liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết về chương trình học TESOL Quốc tế tại Việt Nam, lịch khai giảng và những ưu đãi đặc biệt đang áp dụng.

Bạn có thể tìm đọc thêm về ETP TESOL tại: ETP TESOL VỮNG BƯỚC SỰ NGHIỆP GIÁO VIÊN TIẾNG ANH

Tìm hiểu thêm

• Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
• 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
• Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”