Trong lĩnh vực giáo dục hiện đại, Student-Centred Approach (phương pháp học tập lấy học sinh làm trung tâm) đã trở thành một trong những xu hướng nổi bật, giúp tạo ra môi trường học tập thân thiện và hiệu quả. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát huy tối đa khả năng cá nhân mà còn thúc đẩy tư duy sáng tạo, khả năng tự chủ và sự tự tin trong học tập.

Vậy phương pháp này là gì, nó có lợi ích ra sao và làm thế nào để triển khai thành công trong lớp học? Hãy cùng khám phá qua bài viết dưới đây.

 

1. Giới Thiệu Về Phương Pháp Student-Centred Approach

Phương pháp Student-Centred Approach đặt học sinh vào trung tâm của quá trình học tập, cho phép họ tham gia chủ động và chịu trách nhiệm với tiến trình học của mình. Điều này không chỉ giúp phát triển khả năng tự chủ mà còn thúc đẩy tư duy sáng tạo và linh hoạt, giúp học sinh phát triển toàn diện.

1.1. Khái Niệm Student-Centred Approach

Student-Centred Approach là phương pháp giảng dạy tập trung vào học sinh, cho phép họ tham gia tích cực vào quá trình học tập, đưa ra những quyết định về cách học của mình. Thay vì giáo viên là người dẫn dắt toàn bộ quá trình học tập, học sinh sẽ tự quản lý, đề ra mục tiêu và cách thức tiếp cận bài học. Giáo viên chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn và hỗ trợ.

1.2. Sự Phát Triển Của Student-Centred Approach

Phương pháp Student-Centred Approach bắt nguồn từ các lý thuyết giáo dục của những nhà giáo dục nổi tiếng như John Dewey và Lev Vygotsky, những người đã nhấn mạnh tầm quan trọng của trải nghiệm cá nhân và sự tương tác xã hội trong học tập. Ngày nay, phương pháp này tiếp tục được phát triển và trở thành một yếu tố quan trọng trong các chương trình giáo dục toàn cầu.

 

2. Lợi Ích Của Student-Centred Approach

Student-Centred Approach mang lại nhiều lợi ích như tăng cường khả năng tự chủ, sáng tạo và tự tin cho học sinh. Phương pháp này giúp học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn có khả năng áp dụng chúng một cách thực tiễn, nâng cao tương tác giữa học sinh và giáo viên.

2.1. Phát Triển Khả Năng Tự Chủ Và Tự Tin

Một trong những lợi ích lớn nhất của Student-Centred Approach là khả năng phát triển tư duy tự chủ và tự tin cho học sinh. Họ không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn học cách quản lý thời gian, đánh giá quá trình học tập và chịu trách nhiệm cho sự tiến bộ của mình. Điều này giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho tương lai, đặc biệt trong bối cảnh xã hội ngày càng đòi hỏi tính độc lập cao.

2.2. Khuyến Khích Sự Sáng Tạo Và Tư Duy Phản Biện

Khi học sinh được tự do lựa chọn cách học và phương pháp giải quyết vấn đề, họ sẽ có nhiều cơ hội để phát triển khả năng sáng tạo và tư duy phản biện. Phương pháp Student-Centred Approach giúp học sinh không chỉ học thuộc lòng mà còn biết cách áp dụng kiến thức vào các tình huống thực tế.

2.3. Cải Thiện Tương Tác Giữa Học Sinh Và Giáo Viên

Phương pháp này tạo điều kiện cho học sinh và giáo viên có mối quan hệ gần gũi hơn. Học sinh không còn xem giáo viên như một người “ra lệnh” mà là người hỗ trợ, hướng dẫn. Điều này giúp xây dựng môi trường học tập thân thiện, khuyến khích sự giao tiếp và học hỏi lẫn nhau.

3. Sự Khác Biệt Giữa Student-Centred Và Teacher-Centred Approach

Trong khi Teacher-Centred Approach tập trung vào giáo viên và việc truyền đạt kiến thức, thì Student-Centred Approach nhấn mạnh vào vai trò chủ động của học sinh. Sự khác biệt này thể hiện ở cách quản lý lớp học, phương pháp đánh giá và sự tham gia của học sinh trong quá trình học.

3.1. Teacher-Centred Approach Là Gì?

Trong phương pháp Teacher-Centred Approach, giáo viên đóng vai trò trung tâm, kiểm soát toàn bộ quá trình học tập, từ việc giảng dạy nội dung đến việc đánh giá kết quả. Học sinh chỉ đơn giản là người tiếp thu kiến thức mà giáo viên truyền đạt, với ít hoặc không có sự tham gia vào quá trình quyết định.

3.2. So Sánh Hai Phương Pháp

Trong Teacher-Centred Approach, học sinh thường bị động, học tập theo cấu trúc cố định. Trái lại, Student-Centred Approach cho phép học sinh linh hoạt hơn, tham gia tích cực vào quá trình học tập. Điều này không chỉ tạo ra những trải nghiệm học tập phong phú hơn mà còn giúp học sinh phát triển kỹ năng mềm, như tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề và giao tiếp.

 

4. 7 Cách Xây Dựng Lớp Học Student-Centred Approach

Việc xây dựng lớp học theo phương pháp Student-Centred Approach là một quá trình đòi hỏi sự thay đổi từ phương pháp giảng dạy truyền thống sang việc tập trung vào vai trò chủ động của học sinh. Mục tiêu chính của phương pháp này là tạo điều kiện để học sinh tự chịu trách nhiệm về quá trình học tập của mình, đồng thời khuyến khích sự tự chủ, sáng tạo và tinh thần học hỏi.

Sau đây là 7 cách giúp giáo viên thiết lập một môi trường học tập theo Student-Centred Approach hiệu quả.

4.1. Bắt Đầu Từ Những Nguyên Tắc Cơ Bản

Một lớp học Student-Centred Approach thành công bắt đầu từ việc thiết lập các tiêu chuẩn học tập rõ ràng và minh bạch. Giáo viên cần xây dựng những tiêu chí không thiên vị, phù hợp với khả năng của từng học sinh, giúp họ hiểu rõ mục tiêu học tập. Điều quan trọng ở đây là không đánh giá dựa trên kết quả thi cử, mà tập trung vào sự phát triển của học sinh trong suốt quá trình học tập.

Điều này giúp học sinh hiểu rằng, không phải điểm số mà chính sự nỗ lực và quá trình học hỏi mới là điều cần thiết để thành công. Việc thiết lập tư duy dựa trên tiêu chuẩn này không chỉ giúp giáo viên dễ dàng đánh giá đúng năng lực mà còn giúp học sinh có cái nhìn tổng thể về con đường phát triển học tập của họ.

4.2. Làm Rõ Tiêu Chuẩn Đánh Giá

Giáo viên cần giúp học sinh hiểu rõ về cách đánh giá dựa trên tiêu chuẩn, đặc biệt là theo phương pháp Standards-Based Grading (SBG). Thay vì tập trung vào điểm số hay kết quả tức thì, SBG khuyến khích học sinh nhìn vào sự phát triển của họ theo thời gian. Giáo viên nên giải thích cặn kẽ về cách SBG hoạt động, giúp học sinh nhận ra rằng họ không bị giới hạn bởi các bài kiểm tra định kỳ mà thay vào đó là một quá trình dài hạn, nơi họ có cơ hội tự cải thiện và phát triển.

Điều này cũng giúp học sinh không chỉ tập trung vào việc đạt điểm cao mà còn chú trọng đến việc làm thế nào để nâng cao kiến thức và kỹ năng một cách bền vững.

4.3. Xây Dựng Không Gian Học Tập Cởi Mở

Một môi trường học tập thân thiện, hỗ trợ là yếu tố cốt lõi trong lớp học áp dụng phương pháp Student-Centred Approach. Để tạo không gian như vậy, giáo viên cần khuyến khích sự tham gia tích cực từ học sinh thông qua các hoạt động gần gũi và dễ tiếp cận. Một ví dụ cụ thể là tổ chức hoạt động “Chia sẻ những điều vui và khó khăn” vào đầu hoặc cuối mỗi buổi học. Trong hoạt động này, học sinh có thể thoải mái chia sẻ những điều mà họ cảm thấy vui vẻ hoặc những trở ngại mình đang gặp phải trong quá trình học tập.

Điều này giúp tạo không gian cởi mở, nơi học sinh cảm thấy được lắng nghe và thấu hiểu. Khi xây dựng một lớp học nơi học sinh có thể tự do chia sẻ, không chỉ về việc học mà còn về những cảm xúc cá nhân, giáo viên sẽ tạo ra sự kết nối mạnh mẽ giữa các thành viên trong lớp.

4.4. Tạo Cơ Hội Cho Từng Cá Nhân

Mỗi học sinh đều có cách tiếp cận và tốc độ học khác nhau. Điều này có nghĩa là giáo viên cần phải linh hoạt trong việc trao cơ hội học tập, từ đó đảm bảo rằng mỗi học sinh đều có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình. Để làm được điều này, giáo viên cần thiết kế các bài tập và hoạt động học tập đa dạng, từ những nhiệm vụ cơ bản đến các dự án đòi hỏi tư duy cao.

Cách tiếp cận này giúp học sinh thấy rõ sự phát triển của bản thân, đồng thời cảm thấy rằng quá trình học tập không chỉ là một loạt các thử thách mà còn là cơ hội để họ vượt qua và trưởng thành. Việc này đặc biệt quan trọng để duy trì sự hứng thú và động lực học tập, đồng thời đảm bảo rằng không học sinh nào bị bỏ lại phía sau.

4.5. Khuyến Khích Tư Duy Phát Triển

Giáo viên cần khuyến khích tư duy phát triển hay còn gọi là growth mindset trong lớp học Student-Centred Approach. Tư duy này giúp học sinh tin rằng họ có khả năng cải thiện và phát triển qua mỗi ngày nếu họ kiên trì và cố gắng. Không chỉ dừng lại ở việc dạy kiến thức, giáo viên cần tạo điều kiện để học sinh có thể tự thách thức bản thân, học hỏi từ sai lầm và không ngừng tiến bộ.

Điều này giúp học sinh không cảm thấy nản lòng khi gặp khó khăn mà thay vào đó, họ sẽ học cách giải quyết vấn đề và tiếp tục phấn đấu. Giáo viên có thể sử dụng các hoạt động nhóm, dự án dài hạn hoặc những thử thách cá nhân để thúc đẩy tư duy này trong suốt quá trình học

4.6. Tạo Điều Kiện Cho Học Sinh Chủ Động

Một yếu tố quan trọng trong Student-Centred Approach là việc trao quyền cho học sinh quyết định quá trình học tập của mình. Điều này không chỉ làm tăng sự tự tin mà còn giúp học sinh cảm thấy có trách nhiệm hơn với việc học. Giáo viên có thể bắt đầu bằng cách khuyến khích học sinh tự đề ra mục tiêu cá nhân và lựa chọn phương pháp học tập phù hợp với bản thân.

Ví dụ, trong một bài học, học sinh có thể lựa chọn giữa việc đọc tài liệu, tham gia thảo luận nhóm hoặc làm các bài tập sáng tạo để đạt được mục tiêu đã đề ra. Khi được trao quyền tự quyết, học sinh sẽ cảm thấy quá trình học tập trở nên ý nghĩa hơn và từ đó tăng cường động lực học hỏi

4.7. Khuyến Khích Học Sinh Nêu Quan Điểm

Cuối cùng, Student-Centred Approach không thể hoàn thiện nếu học sinh không được phép bày tỏ ý kiến của mình trong quá trình học. Giáo viên cần lắng nghe và tôn trọng những quan điểm, ý tưởng của học sinh, từ đó tạo điều kiện để họ thể hiện bản thân và tham gia tích cực vào các hoạt động học tập. Điều này có thể thực hiện thông qua việc tổ chức các buổi thảo luận mở, cho phép học sinh tham gia vào việc thiết kế bài học hoặc lựa chọn các đề tài phù hợp với sở thích của mình.

Khi học sinh cảm thấy mình có tiếng nói, họ sẽ chủ động hơn trong việc học và có khả năng tiếp thu kiến thức một cách sáng tạo và hiệu quả hơn.Cuối cùng, Student-Centred Approach không thể hoàn thiện nếu học sinh không được phép bày tỏ ý kiến của mình trong quá trình học. Giáo viên cần lắng nghe và tôn trọng những quan điểm, ý tưởng của học sinh, từ đó tạo điều kiện để họ thể hiện bản thân và tham gia tích cực vào các hoạt động học tập. 

 

5. Cách Tạo Động Lực Học Tập Thông Qua Student-Centred Approach

Student-Centred Approach giúp tạo động lực học tập bằng cách khuyến khích sự tham gia chủ động của học sinh. Khi học sinh cảm thấy họ có quyền kiểm soát quá trình học, động lực nội tại sẽ được thúc đẩy, từ đó giúp họ học tập một cách hứng thú và hiệu quả hơn.

5.1. Động Lực Nội Tại Và Ngoại Tại

Động lực học tập có thể đến từ nhiều yếu tố khác nhau, từ việc tự khám phá tri thức cho đến những phần thưởng bên ngoài. Phương pháp Student-Centred Approach tập trung vào việc khuyến khích động lực nội tại, giúp học sinh thấy hứng thú với quá trình học hỏi thay vì chỉ quan tâm đến kết quả.

5.2. Sự Tham Gia Chủ Động

Khi học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động, họ sẽ cảm thấy có trách nhiệm hơn với quá trình học của mình. Điều này cũng giúp họ tự tìm ra phương pháp học tập phù hợp nhất với bản thân.

 

6. Ứng Dụng Công Nghệ Trong Lớp Học Student-Centred

Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Student-Centred Approach, giúp học sinh có thể tiếp cận tài liệu học tập một cách dễ dàng và tự chủ hơn. Ứng dụng công nghệ còn giúp cá nhân hóa quá trình học, tăng cường khả năng tự học và giao tiếp trong lớp học.

6.1. Công Nghệ Là Công Cụ Hỗ Trợ Học Tập

Việc sử dụng công nghệ hiện đại như các nền tảng học tập trực tuyến, ứng dụng học ngôn ngữ, hoặc các công cụ tương tác kỹ thuật số không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức nhanh hơn mà còn thúc đẩy sự tự chủ trong học tập. Giáo viên có thể sử dụng công nghệ để cá nhân hóa quá trình học cho từng học sinh.

6.2. Học Tập Mọi Lúc Mọi Nơi

Công nghệ cho phép học sinh tiếp cận tài liệu học tập ở mọi nơi, mọi lúc, tạo sự linh hoạt và tiện lợi. Điều này giúp phát triển khả năng tự học và tạo điều kiện cho học sinh có cơ hội học theo nhịp độ của mình.

 

7. Lưu Ý Khi Thực Hiện Lớp Học Student-Centred Approach

Khi áp dụng Student-Centred Approach, giáo viên cần thay đổi tư duy từ việc truyền đạt kiến thức sang vai trò người hướng dẫn, đồng thời liên tục đánh giá và điều chỉnh phương pháp giảng dạy dựa trên sự phát triển của học sinh.

7.1. Thay Đổi Tư Duy Của Giáo Viên

Giáo viên cần thay đổi cách tiếp cận truyền thống, từ việc truyền đạt kiến thức sang việc hỗ trợ học sinh tự khám phá kiến thức. Điều này đòi hỏi sự linh hoạt và sẵn sàng thay đổi trong cách giảng dạy.

7.2. Đánh Giá Liên Tục

Việc đánh giá theo Student-Centred Approach không chỉ dừng lại ở các kỳ thi mà còn cần liên tục qua các hoạt động học tập. Điều này giúp giáo viên nhận biết được sự tiến bộ của học sinh và điều chỉnh phương pháp giảng dạy kịp thời.

 

Kết Luận

Phương pháp Student-Centred Approach mang lại nhiều lợi ích to lớn cho học sinh, giúp họ phát triển kỹ năng tự chủ, sáng tạo và tư duy phản biện. Tuy nhiên, để áp dụng thành công phương pháp này, giáo viên cần thay đổi tư duy và phương pháp giảng dạy, đồng thời sử dụng công nghệ hiện đại để hỗ trợ quá trình học tập.

Với những gì đã được chia sẻ, hy vọng bạn có thể áp dụng Student-Centred Approach vào lớp học của mình một cách hiệu quả, giúp học sinh không chỉ học tốt hơn mà còn phát triển toàn diện hơn.

 

Tìm hiểu thêm

• Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
• 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
• Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”