Trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non giúp bé tiếp thu tự nhiên, ghi nhớ lâu và hình thành hứng thú học ngoại ngữ ngay từ giai đoạn đầu đời.

1. Trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non là gì?

Trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non là các hoạt động học tập được thiết kế dưới hình thức vui chơi có mục tiêu, trong đó từ vựng tiếng Anh được lồng ghép một cách tự nhiên thông qua hành động, hình ảnh, âm thanh và sự tương tác giữa trẻ với giáo viên cũng như với bạn bè trong lớp.

Khác với cách học truyền thống dựa trên việc ghi nhớ và lặp lại máy móc, trò chơi đặt trẻ vào trạng thái “học mà chơi, chơi mà học”. Khi tham gia trò chơi, trẻ không bị áp lực phải ghi nhớ từ mới hay nói đúng ngay từ đầu, mà được tiếp xúc với từ vựng trong bối cảnh cụ thể, sinh động và giàu cảm xúc. Chính bối cảnh này giúp trẻ hiểu nghĩa từ một cách trực quan thay vì phải dịch sang tiếng Việt.

Ở độ tuổi mầm non, khả năng tập trung của trẻ còn ngắn, tư duy trừu tượng chưa phát triển hoàn chỉnh. Trẻ chưa học ngôn ngữ theo cách có ý thức như học sinh lớn hoặc người trưởng thành. Thay vào đó, trẻ tiếp thu ngôn ngữ thông qua việc quan sát, bắt chước, lặp lại và phản ứng với môi trường xung quanh. Vì vậy, nếu việc dạy từ vựng tiếng Anh chỉ dừng lại ở việc giáo viên đọc – trẻ nhắc lại, hiệu quả ghi nhớ sẽ rất hạn chế.

Trò chơi giúp kích hoạt đồng thời nhiều giác quan của trẻ. Khi trẻ vừa nghe từ vựng, vừa nhìn hình ảnh, vừa vận động hoặc tương tác, não bộ sẽ tạo ra nhiều liên kết hơn, từ đó tăng khả năng ghi nhớ dài hạn. Bên cạnh đó, cảm xúc tích cực trong quá trình chơi – như niềm vui, sự tò mò, cảm giác chiến thắng – đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố trí nhớ ngôn ngữ.

Về mặt sư phạm, trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non không chỉ nhằm mục tiêu ghi nhớ từ mới, mà còn giúp trẻ hình thành thái độ tích cực đối với việc học tiếng Anh. Khi trẻ cảm thấy tiếng Anh gắn liền với niềm vui và sự hứng thú, trẻ sẽ sẵn sàng tham gia vào các hoạt động ngôn ngữ hơn ở những giai đoạn học tập sau này.

2. Cơ sở lý thuyết của việc dạy từ vựng qua trò chơi

Việc sử dụng trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non không chỉ dựa trên kinh nghiệm thực tế của giáo viên mà còn có nền tảng lý thuyết giáo dục và tâm lý học phát triển vững chắc. Các nghiên cứu về sự phát triển ngôn ngữ ở trẻ nhỏ đều chỉ ra rằng, trẻ mầm non học ngôn ngữ hiệu quả nhất khi được tham gia vào các hoạt động mang tính trải nghiệm, giàu cảm xúc và có sự tương tác trực tiếp.

Thứ nhất, theo thuyết Học tập qua trải nghiệm (Experiential Learning), kiến thức được hình thành và ghi nhớ tốt hơn khi người học trực tiếp tham gia vào quá trình trải nghiệm thay vì chỉ tiếp nhận thông tin một chiều. Trong trò chơi, trẻ không chỉ “nghe” từ vựng mà còn “làm”, “nhìn”, “phản ứng” và “tương tác” với từ đó. Quá trình này giúp trẻ xây dựng mối liên hệ tự nhiên giữa âm thanh của từ vựng và ý nghĩa của nó trong thực tế.

Thứ hai, phương pháp Total Physical Response (TPR) nhấn mạnh vai trò của vận động trong việc tiếp thu ngôn ngữ ở giai đoạn đầu. Khi trẻ nghe từ vựng và thực hiện hành động tương ứng, não bộ sẽ xử lý thông tin ngôn ngữ thông qua cả kênh thính giác và vận động. Điều này đặc biệt phù hợp với trẻ mầm non, bởi ở lứa tuổi này, trẻ có xu hướng học tốt hơn khi được di chuyển và hoạt động thay vì ngồi yên một chỗ.

Bên cạnh đó, thuyết đa trí tuệ của Howard Gardner cũng cho thấy mỗi trẻ có thế mạnh học tập khác nhau. Có trẻ học tốt qua hình ảnh, có trẻ tiếp thu nhanh qua âm nhạc, có trẻ lại ghi nhớ tốt thông qua vận động hoặc tương tác xã hội. Trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non cho phép giáo viên kích hoạt đồng thời nhiều dạng trí thông minh, từ đó tăng khả năng tiếp cận và ghi nhớ từ vựng cho đa số trẻ trong lớp.

Một yếu tố quan trọng khác là vai trò của cảm xúc trong học tập. Các nghiên cứu về tâm lý học giáo dục đều khẳng định rằng cảm xúc tích cực giúp tăng khả năng tập trung và ghi nhớ, trong khi căng thẳng và lo lắng làm giảm hiệu quả học tập. Trò chơi tạo ra môi trường học tập vui vẻ, thoải mái, giúp trẻ tiếp xúc với tiếng Anh mà không sợ sai hay bị đánh giá. Khi trẻ cảm thấy an toàn về mặt tâm lý, việc tiếp thu từ vựng sẽ diễn ra tự nhiên và bền vững hơn.

Từ góc độ sư phạm, việc áp dụng trò chơi trong dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non còn giúp giáo viên chuyển vai trò từ người truyền đạt kiến thức sang người tổ chức và hỗ trợ học tập. Giáo viên quan sát phản ứng của trẻ trong trò chơi để điều chỉnh tốc độ, mức độ khó và cách sử dụng từ vựng sao cho phù hợp với trình độ của lớp. Điều này giúp quá trình dạy học trở nên linh hoạt, cá nhân hóa và hiệu quả hơn.

Như vậy, cơ sở lý thuyết của việc dạy từ vựng qua trò chơi cho thấy đây không phải là phương pháp mang tính cảm tính hay ngẫu hứng, mà là một cách tiếp cận khoa học, phù hợp với đặc điểm phát triển ngôn ngữ và tâm lý của trẻ mầm non. Đây chính là nền tảng để giáo viên tự tin áp dụng trò chơi như một phương pháp dạy từ vựng chủ đạo trong lớp tiếng Anh mầm non.

3. 7 trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non hiệu quả nhất

3.1. Trò chơi Flashcard vận động

Trong các trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non, Flashcard vận động là hình thức quen thuộc nhưng mang lại hiệu quả cao khi được tổ chức đúng cách. Thay vì chỉ giơ thẻ và yêu cầu trẻ lặp lại, trò chơi này kết hợp flashcard với vận động, giúp trẻ học từ vựng thông qua hành động và không gian lớp học.

Flashcard vận động dựa trên nguyên lý trẻ mầm non ghi nhớ tốt hơn khi được tham gia trực tiếp. Khi trẻ vừa nhìn hình ảnh, vừa nghe giáo viên phát âm, đồng thời di chuyển để tìm hoặc chạm vào thẻ, não bộ sẽ tạo ra nhiều liên kết giữa từ vựng và ý nghĩa. Nhờ đó, trẻ nhớ từ lâu hơn so với việc học thụ động.

Cách tổ chức khá linh hoạt. Giáo viên có thể đặt flashcard xung quanh lớp hoặc dán lên bảng, tường. Khi giáo viên đọc một từ vựng, trẻ sẽ di chuyển để tìm đúng thẻ. Với lớp đông, có thể cho trẻ chơi theo nhóm nhỏ để giảm áp lực và tăng cơ hội tham gia.

Trò chơi này phù hợp khi dạy các nhóm từ vựng cụ thể như con vật, đồ vật, màu sắc hoặc đồ dùng quen thuộc. Trẻ tiếp nhận từ vựng thông qua hình ảnh trực quan và hành động, thay vì phải ghi nhớ mang tính trừu tượng.

Về mặt sư phạm, Flashcard vận động giúp giáo viên dễ quan sát mức độ ghi nhớ của trẻ và hỗ trợ kịp thời mà không tạo áp lực. Đồng thời, việc cho trẻ vận động có kiểm soát giúp duy trì sự tập trung và không khí tích cực trong lớp học.

Nhìn chung, Flashcard vận động là trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non đơn giản nhưng hiệu quả, phù hợp sử dụng thường xuyên trong các tiết học tiếng Anh ở bậc mầm non.

3.2. Trò chơi nghe – làm theo lệnh (TPR Games)

Trò chơi nghe – làm theo lệnh là một trong những trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non có nền tảng phương pháp rõ ràng, dựa trên Total Physical Response (TPR). Giáo viên sử dụng các mệnh lệnh đơn giản bằng tiếng Anh như stand up, sit down, jump, touch your head, trẻ nghe và thực hiện hành động tương ứng.

Ở độ tuổi mầm non, trẻ hiểu ngôn ngữ thông qua hành động nhanh hơn qua lời giải thích. Khi trẻ nghe từ vựng và đồng thời vận động, việc ghi nhớ diễn ra một cách tự nhiên mà không cần dịch nghĩa. Trò chơi này đặc biệt phù hợp với trẻ mới bắt đầu học tiếng Anh hoặc còn rụt rè khi nói.

Về mặt sư phạm, TPR giúp giảm áp lực “phải nói đúng” trong giai đoạn đầu. Trẻ được tham gia bằng hành động trước, sau đó mới dần chuyển sang nói từ vựng khi đã quen. Điều này tạo nền tảng tốt cho sự tự tin ngôn ngữ về sau.

3.3. Trò chơi đoán từ qua hành động (Guessing Games)

Trong trò chơi này, giáo viên hoặc một trẻ diễn tả từ vựng bằng hành động, nét mặt hoặc cử chỉ, các trẻ còn lại đoán từ tiếng Anh tương ứng. Đây là trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non giúp trẻ chuyển từ giai đoạn “nhận biết” sang “sử dụng” từ vựng.

Trò chơi đặc biệt hiệu quả khi dạy từ vựng về con vật, cảm xúc hoặc các hoạt động quen thuộc. Trẻ không cần nói câu dài, chỉ cần nói đúng từ, nên mức độ áp lực rất thấp. Không khí lớp học vì thế trở nên vui vẻ và cởi mở hơn.

Giáo viên nên khuyến khích mọi nỗ lực của trẻ, kể cả khi phát âm chưa chính xác. Việc sửa lỗi nên được thực hiện nhẹ nhàng thông qua việc nhắc lại mẫu đúng, tránh làm gián đoạn sự hào hứng của trò chơi.

3.4. Trò chơi học từ vựng qua bài hát và vận động

Âm nhạc là công cụ hỗ trợ mạnh mẽ trong trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non. Các bài hát có giai điệu đơn giản, từ vựng lặp lại nhiều lần và đi kèm động tác minh họa giúp trẻ ghi nhớ từ một cách vô thức.

Khi trẻ vừa hát, vừa làm động tác, từ vựng được tiếp nhận thông qua cả thính giác và vận động. Điều này đặc biệt phù hợp với trẻ có khả năng tập trung ngắn. Trẻ không cảm thấy mình đang “học”, mà chỉ đang tham gia một hoạt động vui vẻ.

Trò chơi này thường được sử dụng ở đầu hoặc cuối tiết học để tạo hứng khởi, đồng thời giúp củng cố lại từ vựng đã học mà không gây nhàm chán.

3.5. Trò chơi tìm đồ vật theo yêu cầu tiếng Anh

Trò chơi tìm đồ vật giúp trẻ kết nối từ vựng với môi trường xung quanh. Giáo viên đưa ra yêu cầu đơn giản như Find something red hoặc Find a ball, trẻ di chuyển trong lớp để tìm đúng đồ vật. Đây là trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non mang tính trải nghiệm cao.

Thông qua trò chơi này, trẻ rèn luyện khả năng nghe hiểu và phản xạ với tiếng Anh trong bối cảnh thực tế. Trẻ không chỉ nhớ từ vựng mà còn hiểu cách từ được sử dụng trong tình huống cụ thể.

Về mặt tổ chức lớp học, trò chơi này đặc biệt phù hợp với trẻ hiếu động, giúp giải phóng năng lượng và duy trì sự tập trung cho các hoạt động tiếp theo.

3.6. Trò chơi ghép từ với hình ảnh (Matching Games)

Trò chơi ghép từ với hình ảnh là trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non giúp trẻ củng cố khả năng nhận diện và ghi nhớ từ sau khi đã được làm quen trước đó. Giáo viên chuẩn bị thẻ hình và thẻ chữ (hoặc chỉ thẻ hình với yêu cầu nghe), trẻ sẽ ghép đúng hình với từ hoặc với âm thanh giáo viên đọc.

Với trẻ mầm non, việc ghép đúng không chỉ mang ý nghĩa “trả lời đúng” mà còn tạo cảm giác thành công rõ rệt. Khi trẻ tự tay ghép được hình ảnh và từ vựng, trẻ sẽ cảm thấy tự tin hơn và sẵn sàng tham gia các hoạt động tiếp theo. Đây là yếu tố quan trọng trong việc duy trì động lực học tiếng Anh ở độ tuổi nhỏ.

Trò chơi này đặc biệt phù hợp để ôn tập từ vựng theo chủ đề như con vật, đồ dùng, trái cây hoặc phương tiện giao thông. Giáo viên có thể tổ chức theo hình thức cá nhân hoặc nhóm nhỏ để tăng tính hợp tác và giảm áp lực cho trẻ.

Về mặt sư phạm, Matching Games giúp giáo viên đánh giá mức độ ghi nhớ của trẻ một cách nhẹ nhàng. Trẻ chưa ghép đúng sẽ được hỗ trợ bằng cách gợi ý hình ảnh hoặc đọc lại từ, thay vì bị sửa lỗi trực tiếp, từ đó giữ được không khí học tập tích cực.

3.7. Trò chơi đóng vai đơn giản

Đóng vai là trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non giúp trẻ bước đầu sử dụng từ vựng trong ngữ cảnh giao tiếp. Trẻ có thể đóng vai con vật, người bán hàng, bác sĩ hoặc các nhân vật quen thuộc, sử dụng từ vựng và mẫu câu rất đơn giản để tương tác.

Ở giai đoạn mầm non, mục tiêu của trò chơi đóng vai không phải là nói đúng ngữ pháp hay nói câu dài, mà là giúp trẻ hiểu rằng tiếng Anh có thể được dùng để giao tiếp. Khi trẻ sử dụng từ vựng trong một tình huống cụ thể, từ sẽ trở nên “có ý nghĩa” hơn và dễ ghi nhớ hơn so với việc học rời rạc.

Giáo viên đóng vai trò dẫn dắt, đưa ra mẫu câu ngắn và hỗ trợ trẻ khi cần. Việc khuyến khích trẻ nói theo khả năng, kể cả nói đơn lẻ từng từ, giúp trẻ hình thành sự tự tin ban đầu khi sử dụng tiếng Anh.

Về lâu dài, trò chơi đóng vai tạo nền tảng cho kỹ năng giao tiếp ở các cấp học cao hơn. Trẻ quen với việc sử dụng từ vựng trong tình huống thực tế sẽ dễ dàng tiếp cận các hoạt động nói và hội thoại sau này.

4. Lưu ý khi tổ chức trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non

Việc áp dụng trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non chỉ thực sự hiệu quả khi giáo viên tổ chức trò chơi một cách có chủ đích sư phạm, phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ. Trò chơi không nên được xem là hoạt động “giải trí thêm”, mà cần gắn chặt với mục tiêu dạy học cụ thể trong mỗi tiết học.

Trước hết, giáo viên cần lựa chọn trò chơi phù hợp với độ tuổi và trình độ của trẻ. Trẻ mầm non, đặc biệt ở giai đoạn mới làm quen với tiếng Anh, chưa sẵn sàng cho các trò chơi yêu cầu nói nhiều hoặc ghi nhớ phức tạp. Những trò chơi thiên về nghe, nhìn và vận động nên được ưu tiên ở giai đoạn đầu để trẻ tiếp xúc với từ vựng một cách tự nhiên và không áp lực.

Bên cạnh đó, mỗi trò chơi cần có mục tiêu từ vựng rõ ràng. Giáo viên cần xác định cụ thể trẻ sẽ học hoặc ôn lại những từ nào thông qua trò chơi, tránh tổ chức trò chơi quá dài hoặc quá sôi động nhưng không phục vụ trực tiếp cho nội dung bài học. Khi trò chơi gắn liền với mục tiêu, việc học từ vựng sẽ diễn ra hiệu quả và có định hướng hơn.

Cách giáo viên phản hồi trong quá trình chơi cũng ảnh hưởng lớn đến tâm lý của trẻ. Ở bậc mầm non, việc sửa lỗi nên được thực hiện gián tiếp, thông qua việc nhắc lại mẫu đúng hoặc làm mẫu hành động, thay vì chỉ ra lỗi sai một cách trực diện. Điều này giúp trẻ duy trì sự tự tin và cảm giác an toàn khi sử dụng tiếng Anh.

Ngoài ra, giáo viên cần chú ý đến việc kiểm soát lớp học trong khi chơi. Trò chơi nên có luật đơn giản, rõ ràng và thời gian vừa phải để tránh tình trạng trẻ quá phấn khích hoặc mất tập trung. Khi được tổ chức hợp lý, trò chơi không chỉ giúp trẻ học từ vựng mà còn rèn luyện kỹ năng lắng nghe, chờ lượt và hợp tác với bạn bè.

Cuối cùng, việc lặp lại trò chơi với những điều chỉnh nhỏ qua các buổi học khác nhau sẽ giúp củng cố từ vựng hiệu quả hơn so với việc luôn thay đổi hoàn toàn trò chơi mới. Sự quen thuộc giúp trẻ cảm thấy tự tin, trong khi những thay đổi nhỏ giúp duy trì sự hứng thú và tránh nhàm chán.

5. Kết luận

Việc áp dụng trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non không chỉ phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhận thức của trẻ ở độ tuổi 3–6, mà còn dựa trên những cơ sở khoa học vững chắc về giáo dục và phát triển ngôn ngữ. Thông qua trò chơi, trẻ được tiếp xúc với từ vựng tiếng Anh trong môi trường tự nhiên, giàu cảm xúc và không áp lực, từ đó hình thành sự hứng thú và thái độ tích cực đối với việc học ngoại ngữ ngay từ những năm đầu đời.

Các trò chơi được lựa chọn và tổ chức đúng cách giúp trẻ ghi nhớ từ vựng hiệu quả hơn nhờ sự kết hợp giữa nghe, nhìn, vận động và tương tác xã hội. Quan trọng hơn, trò chơi tạo ra không gian an toàn về mặt tâm lý, nơi trẻ dám tham gia, dám thử nghiệm ngôn ngữ và dần xây dựng sự tự tin khi sử dụng tiếng Anh. Đây là yếu tố nền tảng cho sự phát triển kỹ năng ngôn ngữ ở các cấp học tiếp theo.

Đối với giáo viên mầm non, trò chơi không chỉ là công cụ truyền đạt từ vựng mà còn là phương tiện quan sát, đánh giá và điều chỉnh hoạt động dạy học sao cho phù hợp với từng nhóm trẻ. Khi giáo viên hiểu rõ mục tiêu sư phạm của mỗi trò chơi và vận dụng linh hoạt trong lớp học, việc dạy từ vựng tiếng Anh sẽ trở nên hiệu quả, bền vững và đúng với bản chất học tập của trẻ nhỏ.

Có thể khẳng định rằng, đầu tư vào trò chơi dạy từ vựng tiếng Anh cho trẻ mầm non chính là đầu tư vào nền tảng ngôn ngữ lâu dài của trẻ. Một khởi đầu tích cực, nhẹ nhàng và đầy hứng thú sẽ tạo tiền đề quan trọng để trẻ tiếp tục phát triển khả năng tiếng Anh một cách tự tin và chủ động trong tương lai.

👉 Nếu bạn đang mong muốn nâng cao kỹ năng giảng dạy, đồng thời sở hữu chứng chỉ TESOL Quốc tế uy tín, hãy để ETP TESOL đồng hành. Chúng tôi không chỉ mang đến chương trình học chất lượng, mà còn là một cộng đồng giáo viên đầy nhiệt huyết – nơi bạn được học hỏi, kết nối và phát triển bền vững.

Hãy để ETP TESOL đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục khoá học TESOL Quốc tế tại Việt Namvà khởi đầu sự nghiệp giảng dạy tiếng Anh chuyên nghiệp. Hãy liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết về chương trình học TESOL Quốc tế tại Việt Nam, lịch khai giảng và những ưu đãi đặc biệt đang áp dụng.

Bạn có thể tìm đọc thêm về ETP TESOL tại: ETP TESOL VỮNG BƯỚC SỰ NGHIỆP GIÁO VIÊN TIẾNG ANH

Tìm hiểu thêm

• Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
• 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
• Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”