Model là gì? Tầm nhìn toàn diện về thế giới người mẫu chuyên nghiệp

Trong kỷ nguyên của truyền thông thị giác và ngành công nghiệp thời trang bùng nổ, cụm từ “Model” (người mẫu) đã trở nên quen thuộc hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, đằng sau những sàn diễn hào nhoáng hay những bức ảnh lung linh trên tạp chí là một hệ thống kiến thức chuyên sâu về nghề nghiệp, các tiêu chuẩn khắt khe và sự phân hóa đa dạng về loại hình. Hiểu rõ “Model là gì” không chỉ giúp những người đam mê định hướng sự nghiệp mà còn giúp các thương hiệu lựa chọn đúng gương mặt đại diện để tối ưu hóa chiến dịch marketing.

1. Định nghĩa Model là gì dưới góc nhìn chuyên gia

Về cơ bản, Model là người được thuê để quảng bá, trình diễn hoặc quảng cáo các sản phẩm thương mại (thường là trang phục thời trang trong các buổi trình diễn) hoặc phục vụ như một đạo cụ thị giác cho những người tạo ra tác phẩm nghệ thuật hoặc để tạo dáng chụp ảnh.

Người mẫu khác với các loại hình biểu diễn khác như diễn viên hay vũ công ở chỗ, nhiệm vụ chính của họ là dùng hình thể, gương mặt và thần thái để làm nổi bật sản phẩm hoặc ý tưởng của nhà thiết kế, chứ không phải tập trung vào biểu đạt tâm lý nhân vật phức tạp. Một Model thành công là người có khả năng “truyền tải thông điệp không lời” thông qua từng bước đi và góc mặt.

2. Lịch sử hình thành và sự tiến hóa của nghề người mẫu

Nghề người mẫu không xuất hiện ngẫu nhiên mà gắn liền với sự phát triển của ngành may mặc.

2.1. Sự ra đời của người mẫu sống

Vào giữa thế kỷ 19, Charles Frederick Worth – người được coi là cha đẻ của Haute Couture – đã lần đầu tiên yêu cầu vợ mình, Marie Vernet Worth, mặc những thiết kế của ông để trình diễn cho khách hàng. Trước đó, quần áo thường được trưng bày trên các hình nộm gỗ (mannequins). Sự xuất hiện của “người mẫu sống” đã thay đổi hoàn toàn cách con người cảm nhận về thời trang.

2.2. Thời đại siêu mẫu (The Era of Supermodels)

Đến những năm 1990, khái niệm “Supermodel” ra đời với những cái tên huyền thoại như Naomi Campbell, Cindy Crawford hay Kate Moss. Lúc này, Model không còn là những người “mặc đồ” vô danh mà họ trở thành những ngôi sao có sức ảnh hưởng toàn cầu, có thù lao khổng lồ và quyền lực truyền thông mạnh mẽ.

3. Phân loại các loại hình Model phổ biến hiện nay

Ngành công nghiệp người mẫu rất rộng lớn, không chỉ giới hạn ở việc đi catwalk. Tùy vào đặc điểm ngoại hình, bạn có thể phù hợp với một trong các ngách sau:

3.1. Fashion Model (Người mẫu thời trang cao cấp)

Đây là nhóm người mẫu chúng ta thường thấy trên các sàn diễn (runway) của Chanel, Gucci hay Louis Vuitton.

• Tiêu chuẩn: Nữ thường cao từ 1m75 trở lên, nam từ 1m85 trở lên. Hình thể mảnh mai, xương quai xanh rõ rệt và gương mặt có góc cạnh (High Fashion face).

3.2. Commercial Model (Người mẫu quảng cáo)

Nhóm này có đối tượng rộng hơn rất nhiều. Họ xuất hiện trong các quảng cáo TVC, catalogue sản phẩm tiêu dùng, dược phẩm hay công nghệ.

• Tiêu chuẩn: Không quá khắt khe về chiều cao nhưng đòi hỏi gương mặt khả ái, nụ cười đẹp và khả năng diễn xuất trước ống kính tốt để tạo sự gần gũi với khách hàng.

3.3. Fitness Model (Người mẫu thể hình)

Tập trung vào việc phô diễn cơ bắp và sự khỏe khoắn. Họ thường đại diện cho các nhãn hàng đồ thể thao, thực phẩm chức năng hoặc phòng gym.

• Tiêu chuẩn: Cơ bắp rõ nét, tỉ lệ mỡ cơ thể thấp và lối sống lành mạnh.

3.4. Plus-size Model (Người mẫu ngoại cỡ)

Đây là minh chứng cho sự đa dạng của ngành thời trang hiện đại. Các thương hiệu ngày càng chú trọng đến việc phục vụ mọi vóc dáng.

• Tiêu chuẩn: Thường có size quần áo từ 10-14 trở lên. Quan trọng nhất là sự tự tin và sự phân bổ hình thể cân đối.

3.5. Parts Model (Người mẫu bộ phận)

Một số người có thể không có chiều cao lý tưởng nhưng lại sở hữu bàn tay, đôi chân hoặc mái tóc cực đẹp. Họ sẽ làm mẫu cho các sản phẩm trang sức, sơn móng tay hoặc dầu gội.

4. Những tiêu chuẩn khắt khe để trở thành một Model chuyên nghiệp

Mặc dù ranh giới đang dần được xóa nhòa nhờ xu hướng “đa dạng hóa”, nhưng về cơ bản, nghề người mẫu vẫn có những tiêu chuẩn vàng:

4.1. Chỉ số hình thể (Measurements)

Đối với Runway Model, các chỉ số ngực – eo – mông là yếu tố tiên quyết. Sự cân đối giữa đôi chân và chiều dài lưng (tỉ lệ lưng/chân) cũng được các công ty quản lý (Agencies) soi xét kỹ lưỡng.

4.2. Kỹ năng trình diễn (Catwalk & Posing)

• Catwalk: Không chỉ là đi bộ, đó là sự kết hợp giữa nhịp điệu, thăng bằng và thần thái (vibe) phù hợp với trang phục.

• Posing: Một Model giỏi phải biết cách điều khiển từng khối cơ trên mặt và cơ thể để tạo ra hàng trăm dáng chụp khác nhau trong một buổi shoot hình mà không bị trùng lặp.

4.3. Sự kỷ luật và sức bền

Nghề người mẫu không chỉ có thảm đỏ. Đó là những buổi casting kéo dài hàng giờ, những buổi chụp hình ngoài trời nắng gắt hay dưới cái lạnh âm độ nhưng vẫn phải tỏ ra thoải mái. Kỷ luật về ăn uống và tập luyện là bắt buộc để duy trì phong độ.

5. Lộ trình phát triển sự nghiệp của một Model

Để đi từ một người mẫu vô danh đến hạng A, bạn cần một lộ trình bài bản:

5.1. Bước 1: Xây dựng Portfolio (Hồ sơ năng lực)

Portfolio bao gồm các bức ảnh chụp gương mặt (headshots) và toàn thân (full body). Hãy bắt đầu với những bức ảnh đơn giản (Polaroids) với trang phục cơ bản để các Agency thấy được vẻ đẹp tự nhiên nhất của bạn.

5.2. Bước 2: Tìm kiếm Agency (Công ty quản lý)

Tại Việt Nam hay quốc tế, việc có một công ty quản lý uy tín là vô cùng quan trọng. Họ sẽ là người tìm kiếm hợp đồng, định hướng hình ảnh và bảo vệ quyền lợi pháp lý cho bạn.

5.3. Bước 3: Tham gia các buổi Casting

Casting là nơi bạn thể hiện khả năng trước các nhà thiết kế hoặc nhãn hàng. Tỉ lệ bị từ chối trong nghề này rất cao, vì vậy tâm lý vững vàng là yếu tố sống còn.

5.4. Bước 4: Xây dựng thương hiệu cá nhân (Personal Branding)

Trong thời đại 4.0, một Model có lượng follower lớn trên Instagram hay TikTok sẽ được các nhãn hàng ưu tiên hơn. Hãy biến mạng xã hội thành một Portfolio thứ hai của mình.

6. Model trong kỷ nguyên AI và Công nghệ số

Một khái niệm mới đang nổi lên là Virtual Model (Người mẫu ảo).

6.1. Sự trỗi dậy của AI Models

Những nhân vật như Lil Miquela hay Imma là những người mẫu được tạo ra hoàn toàn từ công nghệ CGI và AI. Họ có thể “chụp ảnh”, “mặc đồ” hiệu và tham gia các chiến dịch marketing mà không bao giờ biết mệt mỏi hay dính scandal.

6.2. Cơ hội và thách thức

Công nghệ này giúp các nhãn hàng tiết kiệm chi phí nhưng lại đặt ra thách thức lớn cho các Model thực tế. Tuy nhiên, yếu tố cảm xúc và sự kết nối giữa người với người vẫn là thứ mà AI khó có thể thay thế hoàn toàn trong tương lai gần.

7. Các thuật ngữ chuyên ngành Model cần phải biết

Nếu muốn bước chân vào nghề, bạn phải nằm lòng bộ từ điển này:

• Lookbook: Bộ ảnh giới thiệu các thiết kế mới theo phong cách đơn giản.

• Editorial: Ảnh mang tính nghệ thuật cao thường đăng trên tạp chí.

• Go-see: Buổi gặp mặt trực tiếp giữa người mẫu và nhà thiết kế.

• Comp Card: Danh thiếp của người mẫu, bao gồm ảnh và chỉ số hình thể.

8. Những quan niệm sai lầm về nghề người mẫu

• “Chỉ cần đẹp là làm được Model”: Sai. Đẹp là điều kiện cần, nhưng kỹ năng, tư duy hình ảnh và thái độ chuyên nghiệp mới là điều kiện đủ.

• “Nghề người mẫu rất nhàn hạ”: Thực tế đây là một trong những nghề có cường độ làm việc cao và áp lực cạnh tranh khốc liệt nhất.

• “Chỉ có giới trẻ mới làm mẫu được”: Hiện nay có rất nhiều Model lớn tuổi (Senior Models) cực kỳ thành công, đại diện cho tầng lớp khách hàng trung niên thượng lưu.

9. Các kỹ năng mềm quyết định sự thành công của một Model chuyên nghiệp

Ngoại hình chỉ là “tấm vé thông hành”, để tồn tại và thăng tiến trong ngành công nghiệp khắc nghiệt này, một người mẫu cần hội tụ những kỹ năng mềm quan trọng sau đây.

9.1. Kỹ năng giao tiếp và Networking

Trong các buổi casting hay các bữa tiệc thời trang, khả năng giao tiếp khéo léo giúp Model gây ấn tượng với các nhà thiết kế, nhiếp ảnh gia và stylist. Việc xây dựng được mối quan hệ tốt (Networking) thường mang lại những cơ hội công việc quý giá mà đôi khi các buổi casting công khai không có.

9.2. Khả năng quản lý thời gian và áp lực

Lịch trình của người mẫu thường không cố định. Một ngày bạn có thể phải chạy qua 5 địa điểm casting khác nhau. Việc đi muộn là điều tối kỵ trong giới thời trang chuyên nghiệp. Bên cạnh đó, khả năng giữ bình tĩnh trước những lời nhận xét thẳng thừng về ngoại hình từ phía khách hàng là yếu tố giúp bạn duy trì sức khỏe tinh thần.

9.3. Tư duy về thời trang và nghệ thuật

Một Model giỏi không chỉ đứng đó để người khác mặc đồ lên người. Bạn cần hiểu về cấu trúc trang phục, tinh thần của bộ sưu tập và ý đồ của nhiếp ảnh gia. Khi bạn hiểu được thông điệp mà nhà thiết kế muốn gửi gắm, cử động của bạn sẽ trở nên có hồn và tinh tế hơn.

10. Các công cụ hỗ trợ và phụ kiện không thể thiếu trong túi của một Model

Khi đi “chinh chiến” tại các buổi casting hay chụp hình, một người mẫu chuyên nghiệp luôn mang theo một chiếc túi (Model Bag) chứa đựng những vật dụng thiết yếu.

10.1. Giày cao gót và giày lót (The Basics)

Đối với mẫu nữ, một đôi giày cao gót màu đen hoặc màu nude là bắt buộc để trình diễn catwalk bất cứ lúc nào. Giày phải có độ cao tiêu chuẩn (từ 10-12cm) và vững chãi.

10.2. Bộ dụng cụ trang điểm cơ bản và tẩy trang

Dù có chuyên gia trang điểm, nhưng việc tự chăm sóc làn da trước và sau khi làm việc là trách nhiệm cá nhân. Một lọ xịt khoáng, kem dưỡng ẩm và bộ tẩy trang dịu nhẹ sẽ giúp bảo vệ làn da khỏi việc phải trang điểm quá dày liên tục.

11. Phân tích sự khác biệt giữa High Fashion Model và Commercial Model

Đây là hai thái cực lớn nhất trong nghề, đòi hỏi những tố chất hoàn toàn khác nhau mà người mới cần phân biệt rõ.

11.1. High Fashion Model: Nghệ thuật và Sự độc bản

Nhóm này tập trung vào tính sáng tạo. Gương mặt của họ có thể không đẹp theo tiêu chuẩn thông thường nhưng phải “lạ” (Alien look/Unique look). Họ là linh hồn của các tuần lễ thời trang (Fashion Week) và các bộ ảnh nghệ thuật trên tạp chí Vogue, Harper’s Bazaar.

11.2. Commercial Model: Sự gần gũi và Tính ứng dụng

Nhóm này tập trung vào doanh số bán hàng. Gương mặt cần sự thân thiện, dễ mến, khiến người tiêu dùng cảm thấy “mình cũng có thể đẹp như cô ấy/anh ấy khi mặc bộ đồ này”. Commercial Model thường có thu nhập ổn định hơn nhờ các hợp đồng quảng cáo dài hạn cho các nhãn hàng tiêu dùng nhanh (FMCG).

12. Chế độ dinh dưỡng và tập luyện khoa học cho người mẫu

Giữ dáng không đồng nghĩa với việc nhịn ăn. Một Model thông minh biết cách quản lý cơ thể để luôn tràn đầy năng lượng.

12.1. Chế độ ăn “Clean Eating” và kiểm soát Calories

Ưu tiên thực phẩm giàu đạm, rau xanh và các loại hạt. Việc kiểm soát lượng muối và đường giúp cơ thể không bị tích nước, giữ cho gương mặt luôn thanh thoát (không bị sưng) trước các buổi chụp hình quan trọng.

12.2. Các bài tập Cardio và Pilates

Thay vì tập tạ nặng làm cơ bắp quá khổ, các Model thường chọn Pilates hoặc Yoga để kéo dài cơ, tạo độ dẻo dai và cải thiện tư thế đứng (posture). Sự linh hoạt của cơ thể giúp bạn tạo ra những tư thế (poses) khó và độc đáo hơn.

13. Bảo vệ quyền lợi và an toàn lao động trong nghề Model

Ngành người mẫu tiềm ẩn nhiều rủi ro về lạm dụng và quỵt tiền thù lao. Việc hiểu rõ luật pháp và quy định nghề nghiệp là điều bắt buộc.

13.1. Tầm quan trọng của hợp đồng lao động

Đừng bao giờ bắt đầu một buổi chụp mà không có thỏa thuận bằng văn bản. Hợp đồng cần làm rõ: thù lao, thời gian sử dụng hình ảnh, phạm vi sử dụng (trên mạng hay bảng hiệu ngoài trời) và các điều khoản về bảo mật.

13.2. Cảnh giác với các “Agencies” lừa đảo

Các công ty uy tín thường không bắt người mẫu đóng những khoản phí “gia nhập” quá lớn ngay từ đầu. Hãy luôn kiểm tra danh tiếng của công ty qua các diễn đàn nghề nghiệp hoặc hỏi ý kiến từ những người đi trước trước khi đặt bút ký.

Kết luận

Nghề Model đang đứng trước những bước ngoặt lớn về công nghệ và quan niệm thẩm mỹ. Không còn bó hẹp trong những quy chuẩn cũ kỹ về chiều cao hay cân nặng, thế giới người mẫu ngày nay chào đón sự khác biệt, cá tính và giá trị nhân văn đằng sau mỗi gương mặt. Dù bạn muốn trở thành một Fashion Icon hay đơn giản là một Commercial Model, điều quan trọng nhất vẫn là sự kiên trì và khả năng thích nghi không ngừng với dòng chảy của thời đại.

Hành trình trở thành một Model chuyên nghiệp không chỉ là hành trình làm đẹp hình thể, mà là hành trình khám phá bản thân và khẳng định vị thế cá nhân trong một cộng đồng đầy sáng tạo.

👉 Nếu bạn đang mong muốn nâng cao kỹ năng giảng dạy, đồng thời sở hữu chứng chỉ TESOL Quốc tế uy tín, hãy để ETP TESOL đồng hành. Chúng tôi không chỉ mang đến chương trình học chất lượng, mà còn là một cộng đồng giáo viên đầy nhiệt huyết – nơi bạn được học hỏi, kết nối và phát triển bền vững.

Hãy để ETP TESOL đồng hành cùng bạn trên hành trình chinh phục khoá học TESOL Quốc tế tại Việt Namvà khởi đầu sự nghiệp giảng dạy tiếng Anh chuyên nghiệp. Hãy liên hệ ngay hôm nay để được tư vấn chi tiết về chương trình học TESOL Quốc tế tại Việt Nam, lịch khai giảng và những ưu đãi đặc biệt đang áp dụng.

Bạn có thể tìm đọc thêm về ETP TESOL tại: ETP TESOL VỮNG BƯỚC SỰ NGHIỆP GIÁO VIÊN TIẾNG ANH

Tìm hiểu thêm

• Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
• 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
• [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
• Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”