1. Hiểu rõ các loại Question Structures trong tiếng Anh

1.1. Yes/No Questions: Câu hỏi dạng đóng

Yes/No Questions là dạng câu hỏi yêu cầu câu trả lời đơn giản: “Yes” hoặc “No”. Đây là loại câu hỏi phổ biến và dễ sử dụng nhất, thường được bắt đầu bằng trợ động từ như do, does, did, is, are, hoặc will.

Cấu trúc: Trợ động từ + Chủ ngữ + Động từ chính?

Ví dụ thực tế:

Bảng minh họa:

Thì	Câu hỏi	Trả lời
Hiện tại đơn	Do you work here?	Yes, I do./No, I don’t.
Quá khứ đơn	Did he finish his homework?	Yes, he did./No, he didn’t.
Tương lai đơn	Will they join the event?	Yes, they will./No, they won’t.

1.2. Wh- Questions: Câu hỏi bắt đầu bằng từ hỏi

Wh- Questions giúp khai thác thông tin chi tiết hơn bằng cách sử dụng các từ hỏi như what, where, when, why, who, how.

Cấu trúc: Từ hỏi + Trợ động từ + Chủ ngữ + Động từ chính?

Ví dụ thực tế:

Bảng minh họa từ hỏi phổ biến:

Từ hỏi	Chức năng	Ví dụ
What	Hỏi về sự vật/sự việc	What is your favorite color?
Where	Hỏi về địa điểm	Where do you live?
When	Hỏi về thời gian	When will you arrive?
Why	Hỏi về lý do	Why are you late?
How	Hỏi về cách thức, mức độ	How do you get to work?

1.3. Tag Questions: Câu hỏi đuôi

Tag Questions là loại câu hỏi nhằm xác nhận hoặc kiểm tra thông tin, thường xuất hiện trong giao tiếp không chính thức.

Cấu trúc: Mệnh đề chính, + trợ động từ + đại từ nhân xưng?

Ví dụ thực tế:

Bảng minh họa:

Loại mệnh đề chính	Tag Question
Khẳng định	She is here, isn’t she?
Phủ định	They aren’t late, are they?

Gợi ý giảng dạy:
Giáo viên có thể yêu cầu học sinh hoàn thành các câu hỏi đuôi như:

• You’re from Hanoi, ______? (aren’t you?)

1.4. Choice Questions: Câu hỏi lựa chọn

Choice Questions giúp người nghe lựa chọn giữa hai hoặc nhiều phương án được đưa ra trong câu hỏi.

Cấu trúc: Trợ động từ + Chủ ngữ + Động từ chính + A or B?

Ví dụ thực tế:

Gợi ý giảng dạy:
Khuyến khích học sinh sử dụng loại câu hỏi này khi thực hành các đoạn hội thoại tình huống, ví dụ:

• Would you like chicken or beef for lunch?

1.5. Indirect Questions: Câu hỏi gián tiếp

Indirect Questions được sử dụng khi cần hỏi một cách lịch sự hoặc trang trọng hơn.

Cấu trúc: Cụm từ dẫn đầu + Wh-/Yes/No Question dạng câu khẳng định?

Ví dụ thực tế:

Gợi ý giảng dạy:
Giải thích rõ rằng câu hỏi gián tiếp không đảo ngược vị trí chủ ngữ và trợ động từ. Để học sinh thực hành, bạn có thể cung cấp câu hỏi trực tiếp và yêu cầu họ chuyển sang dạng gián tiếp.

 

2. Áp dụng 6 bước giảng dạy hiệu quả

2.1. Giới thiệu Question Structures một cách sinh động

Ở bước này, giáo viên cần trình bày khái niệm và cấu trúc của loại câu hỏi một cách dễ hiểu, kết hợp các ví dụ thực tế để tạo sự hứng thú. Bạn có thể sử dụng hình ảnh, video hoặc các câu hỏi liên quan đến sở thích của học sinh.

Ví dụ:

• Do you like music? (Bạn có thích âm nhạc không?)
• What’s your favorite song? (Bài hát yêu thích của bạn là gì?)

Hoạt động gợi ý:
Sử dụng một bảng minh họa như sau:

Loại câu hỏi	Cấu trúc	Ví dụ
Yes/No Questions	Do/Does + S + V?	Do you play football?
Wh- Questions	Wh- + Auxiliary + S + Verb?	Where do you live?

Gợi ý thêm:
Hãy kết nối bài học với thực tế. Ví dụ, hỏi học sinh về những hoạt động họ thường làm vào cuối tuần để tạo không khí thoải mái.

2.2. Phân tích chi tiết từng thành phần câu hỏi

Sau khi giới thiệu, giáo viên cần chia nhỏ cấu trúc câu hỏi để học sinh hiểu rõ vai trò của từng thành phần như trợ động từ, chủ ngữ, động từ chính, và từ hỏi.

Ví dụ minh họa:

• Câu hỏi: Where does she work?
  • Where (từ hỏi)
  • does (trợ động từ)
  • she (chủ ngữ)
  • work (động từ chính)

Hoạt động gợi ý:
Tổ chức trò chơi điền từ vào chỗ trống để học sinh luyện tập:

• _____ (Wh-) do you live? (Where)
• _____ (Auxiliary) she like reading books? (Does)

2.3. Thực hành từng bước với ví dụ cụ thể

Học sinh sẽ hiểu bài tốt hơn nếu được thực hành theo từng bước. Giáo viên nên hướng dẫn từng bước tạo câu hỏi từ đơn giản đến phức tạp.

Ví dụ thực tế:

• Bước 1: Luyện Yes/No Questions.
  • Câu: Do you have a pet?
• Bước 2: Chuyển sang Wh- Questions.
  • Câu: What kind of pet do you have?

Hoạt động thực hành:
Cho học sinh làm việc theo cặp: Một người đặt câu hỏi, người kia trả lời. Sau đó, đổi vai.

2.4. Sử dụng ngữ cảnh giao tiếp thực tế

Học sinh cần hiểu cách sử dụng câu hỏi trong các tình huống thực tế. Giáo viên nên đưa ra các ngữ cảnh cụ thể để học sinh luyện tập đặt câu hỏi.

Ví dụ ngữ cảnh:

• Trong quán cà phê:
  • What would you like to drink? (Bạn muốn uống gì?)
  • Do you prefer tea or coffee? (Bạn thích trà hay cà phê hơn?)

Hoạt động gợi ý:
Tổ chức một buổi đóng vai (role-play) trong lớp với các tình huống giao tiếp quen thuộc như đi mua sắm, đặt hàng trong nhà hàng, hoặc phỏng vấn xin việc.

2.5. Sửa lỗi và củng cố kiến thức

Khi học sinh thực hành, việc sửa lỗi là rất cần thiết. Giáo viên nên nhẹ nhàng chỉ ra lỗi sai và giải thích cách sửa để học sinh không lặp lại lỗi đó.

Ví dụ sửa lỗi:

• Học sinh: What do he like?
• Giáo viên: It should be ‘What does he like?’ because ‘he’ needs ‘does’ as the auxiliary verb.

Hoạt động củng cố:
Sau khi sửa lỗi, yêu cầu học sinh tạo thêm câu hỏi tương tự để kiểm tra lại sự hiểu biết của mình.

2.6. Đánh giá và mở rộng bài học

Bước cuối cùng là kiểm tra và đánh giá mức độ hiểu bài của học sinh. Giáo viên có thể thiết kế các bài kiểm tra ngắn hoặc trò chơi để tổng kết bài học.

Hoạt động gợi ý:

1. Quiz nhanh:
   • Hỏi nhanh học sinh: What is the structure of a Wh- Question?
2. Trò chơi Bingo:
   • Cung cấp một bảng các câu trả lời, yêu cầu học sinh đặt câu hỏi tương ứng. Ví dụ:
     • Bảng trả lời: In the park → Câu hỏi: Where are you playing?

Gợi ý mở rộng:
Khuyến khích học sinh tự đặt câu hỏi về các chủ đề yêu thích, ví dụ: What’s your dream job?

 

3. Tips giúp học sinh nắm chắc cấu trúc câu hỏi

3.1. Kết nối cấu trúc câu hỏi với tình huống thực tế

Khi giảng dạy, hãy tạo sự liên kết giữa cấu trúc câu hỏi và các tình huống thực tế mà học sinh có thể gặp phải. Điều này không chỉ làm cho bài học trở nên sống động mà còn giúp học sinh dễ ghi nhớ hơn.

Ví dụ:

• Ngữ cảnh: Hỏi đường khi đi du lịch.
  • Excuse me, how can I get to the train station?
  • What time does the train leave?

Hoạt động gợi ý:
Đưa ra các ngữ cảnh gần gũi và yêu cầu học sinh đặt câu hỏi liên quan, như:

• Trong siêu thị: How much does this cost?
• Tại nhà hàng: Can I see the menu, please?

3.2. Phân tích và so sánh cấu trúc

Một cách hiệu quả để học sinh hiểu rõ cấu trúc câu hỏi là phân tích và so sánh với các câu trần thuật. Điều này giúp học sinh dễ dàng nhận ra sự khác biệt trong cách sử dụng trợ động từ và trật tự từ.

Ví dụ minh họa:

Câu trần thuật	Câu hỏi
She works at a bank.	Where does she work?
They are watching a movie.	What are they watching?

Mẹo:
Nhấn mạnh vào việc đảo trợ động từ (inversion) trong câu hỏi để học sinh ghi nhớ cách đặt câu.

3.3. Sử dụng sơ đồ tư duy và bảng minh họa

Các tài liệu trực quan như sơ đồ tư duy hoặc bảng biểu sẽ giúp học sinh dễ dàng hệ thống hóa kiến thức và nhớ lâu hơn.

Ví dụ minh họa:
Tạo sơ đồ tư duy phân loại câu hỏi:

• Yes/No Questions: Do you like pizza?
• Wh- Questions: What do you like to eat?
• Choice Questions: Do you prefer coffee or tea?
• Tag Questions: You like pizza, don’t you?

Hoạt động gợi ý:
Cho học sinh tự vẽ sơ đồ của riêng mình và điền thêm các ví dụ cá nhân.

3.4. Chơi trò chơi để củng cố kiến thức

Học sinh thường học tốt hơn khi bài học mang tính tương tác và vui nhộn. Các trò chơi liên quan đến câu hỏi không chỉ giúp ghi nhớ mà còn tạo cơ hội luyện tập thực tế.

Trò chơi gợi ý:

• Hot Seat:
  • Một học sinh ngồi ghế nóng, các học sinh khác đặt câu hỏi dựa trên từ khóa cho sẵn, ví dụ:
    • Từ khóa: hobby → What is your hobby?
• Find Someone Who:
  • Chuẩn bị một bảng câu hỏi như:
    • Find someone who likes chocolate.
    • Find someone who can play the guitar.
  • Học sinh phải đi xung quanh lớp để hỏi bạn bè và ghi lại câu trả lời.

3.5. Thực hành hàng ngày qua bài tập nhỏ

Khuyến khích học sinh luyện tập đặt câu hỏi hàng ngày thông qua bài tập viết hoặc nói. Những bài tập nhỏ này sẽ giúp củng cố kỹ năng một cách dần dần và liên tục.

Ví dụ bài tập:

1. Viết câu hỏi phù hợp cho các câu trả lời sau:
   • She is reading a book. → What is she doing?
   • I live in New York. → Where do you live?
2. Hoàn thành câu hỏi với từ thích hợp:
   • ____ (Wh-) do you usually go on weekends? (Where)

Hoạt động gợi ý:
Yêu cầu học sinh ghi lại 3 câu hỏi mà họ đã sử dụng hoặc nghe thấy trong cuộc sống hàng ngày và chia sẻ với lớp.

3.6. Tạo môi trường khuyến khích sử dụng tiếng Anh

Cuối cùng, hãy tạo môi trường trong lớp học nơi học sinh cảm thấy thoải mái khi thực hành câu hỏi. Sử dụng các tình huống thực tế, khuyến khích học sinh giao tiếp bằng tiếng Anh với bạn bè và giáo viên.

Ví dụ tình huống:

• Mô phỏng buổi phỏng vấn xin việc:
  • Why do you want to work for our company?
  • What are your strengths?

 

4. Những lỗi phổ biến cần tránh khi dạy cấu trúc câu hỏi

4.1. Không phân biệt rõ các loại câu hỏi

Một lỗi phổ biến là giáo viên không giải thích rõ ràng sự khác biệt giữa các loại câu hỏi, dẫn đến việc học sinh nhầm lẫn hoặc áp dụng sai cấu trúc.

Ví dụ:
Học sinh thường nhầm giữa câu hỏi Yes/No và Wh- Questions:

• Sai: Where do you like pizza?
• Đúng: Do you like pizza? (Yes/No question)
  Where do you eat pizza? (Wh- question)

Cách khắc phục:

• Sử dụng bảng so sánh để làm rõ sự khác biệt giữa các loại câu hỏi.

Loại câu hỏi	Ví dụ	Mục đích
Yes/No Questions	Do you like coffee?	Kiểm tra thông tin đơn giản
Wh- Questions	Where do you live?	Tìm kiếm thông tin chi tiết
Tag Questions	It’s raining, isn’t it?	Xác nhận thông tin

• Giải thích và minh họa mỗi loại câu hỏi với tình huống cụ thể.

4.2. Bỏ qua bước giải thích cấu trúc câu hỏi cơ bản

Nhiều giáo viên quá tập trung vào việc thực hành mà quên giải thích rõ ràng cấu trúc câu hỏi, đặc biệt là vị trí của trợ động từ, chủ ngữ và động từ chính.

Ví dụ sai:
Học sinh có thể viết: You like pizza? thay vì Do you like pizza?.

Cách khắc phục:

• Giải thích cấu trúc câu hỏi cơ bản theo từng bước:
  • Auxiliary Verb (Trợ động từ) + Subject (Chủ ngữ) + Main Verb (Động từ chính)
  • Ví dụ: Do you (Subject) like (Main Verb) pizza?
• Sử dụng câu ví dụ để minh họa:
  • Does she work here?
  • What does he do on weekends?

4.3. Không chú trọng đến cách phát âm và ngữ điệu

Trong giao tiếp tiếng Anh thì cách phát âm và ngữ điệu trong câu hỏi lại vô cùng quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Bỏ qua điều này có thể khiến học sinh mất tự nhiên khi giao tiếp hoặc khiến người nghe hiểu sai ý.

Ví dụ:

• Câu hỏi Yes/No thường có ngữ điệu lên ở cuối:
  • Do you like ice cream? ↗️
• Trong khi câu hỏi Wh- thường có ngữ điệu xuống:
  • Where do you live? ↘️

Cách khắc phục:

• Dành thời gian để luyện phát âm và ngữ điệu cho học sinh.
• Sử dụng hoạt động lặp lại (drilling) để giúp học sinh thực hành.

Hoạt động gợi ý:

• Đọc câu hỏi mẫu và yêu cầu học sinh bắt chước theo ngữ điệu của giáo viên.

4.4. Quá tập trung vào lý thuyết mà thiếu thực hành

Một lỗi phổ biến khác là giáo viên dành quá nhiều thời gian để giảng giải mà không cung cấp đủ cơ hội cho học sinh thực hành đặt câu hỏi. Điều này khiến học sinh không thể áp dụng lý thuyết vào thực tế.

Cách khắc phục:

• Cân bằng giữa giảng giải và thực hành.
• Tổ chức các hoạt động giao tiếp để học sinh thực hành câu hỏi trong tình huống thực tế.

Hoạt động thực hành gợi ý:

• Role Play: Học sinh đóng vai khách du lịch và hướng dẫn viên để thực hành đặt câu hỏi.
  • Ví dụ:
    • Tourist: What time does the museum open?
    • Guide: It opens at 9 AM.

4.5. Sửa lỗi quá mức, làm học sinh mất tự tin

Sửa lỗi là cần thiết, nhưng việc sửa lỗi mọi lúc mọi nơi có thể khiến học sinh mất tự nhiên và e ngại khi đặt câu hỏi.

Ví dụ tình huống:

Cách sửa lỗi hiệu quả:

• Thay vì ngắt lời, hãy ghi lại lỗi và sửa sau khi học sinh nói xong.
• Khen ngợi trước khi sửa lỗi:
  • Great try! You said “What you are doing?”. Let’s fix it a bit: “What are you doing?”

4.6. Thiếu tài liệu hỗ trợ và hoạt động đa dạng

Chỉ sử dụng tài liệu lý thuyết hoặc bài tập nhàm chán sẽ khiến học sinh dễ chán nản và khó tiếp thu.

Cách khắc phục:

• Kết hợp tài liệu trực quan như video, hình ảnh minh họa hoặc flashcard.
• Tạo các trò chơi để làm bài học sinh động hơn.

Ví dụ trò chơi:

• 20 Questions Game: Một học sinh nghĩ về một đồ vật, người khác đặt câu hỏi để đoán, ví dụ:
  • Is it big?
  • Can you eat it?