1. Dạy tiếng Anh Online có thể là ‘con dao 2 lưỡi’?
Dạy tiếng Anh online, nghe có vẻ như một giấc mơ đẹp đối với nhiều người: công việc linh hoạt, không phải lo chuyện di chuyển, và cơ hội tiếp cận học viên từ khắp nơi trên thế giới.
Nhưng thực tế, liệu công việc này có thực sự dễ dàng như chúng ta tưởng? Hay nó chỉ là một cơn ác mộng đối với những ai chưa sẵn sàng đối mặt với thách thức của việc giảng dạy trực tuyến? Trong vài năm gần đây, dạy tiếng Anh online đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho cả giáo viên và học sinh.
Đặc biệt, sự bùng nổ của các nền tảng học trực tuyến và đại dịch COVID-19 đã tạo điều kiện thuận lợi để công việc này phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, dù có nhiều lợi ích, nhưng dạy tiếng Anh online cũng không thiếu thử thách.
Nhiều giáo viên cảm thấy mệt mỏi khi không thể duy trì sự tương tác tự nhiên với học viên, hay khi gặp phải sự cố kỹ thuật như mất kết nối Internet, âm thanh không rõ ràng hay hình ảnh mờ.
Một giáo viên có thể dễ dàng bắt đầu buổi học online với một nhóm học viên người Trung Quốc, người Nhật, hay người Việt.
Nhưng giữa lúc giảng bài, giáo viên có thể gặp phải tình huống học viên không thể hiểu đúng ngữ pháp vì sự khác biệt về nền tảng ngôn ngữ, hoặc do chất lượng kết nối Internet không ổn định.
Câu hỏi đặt ra là: làm sao để khắc phục những vấn đề này mà vẫn giữ được tinh thần học tập tích cực?
Tuy nhiên, một giáo viên tiếng Anh người Việt dạy cho một nhóm học viên chủ yếu là các nhân viên văn phòng đang muốn cải thiện kỹ năng giao tiếp công sở. Ban đầu, mọi thứ diễn ra suôn sẻ, nhưng rồi một vài học viên bắt đầu cảm thấy mệt mỏi vì không thể giao tiếp dễ dàng qua màn hình máy tính.
Giáo viên này cần phải tìm ra phương pháp để làm bài học thú vị hơn, thay vì chỉ giảng lý thuyết suông, chẳng hạn như sử dụng các hoạt động giao tiếp tương tác, hay tạo môi trường học thân thiện, thoải mái để học viên cảm thấy thoải mái khi chia sẻ ý tưởng.
Đây chính là lý do tại sao dạy tiếng Anh online có thể là một giấc mơ cho người này nhưng lại là cơn ác mộng đối với người khác. Công việc này không chỉ yêu cầu giáo viên có kiến thức chuyên môn vững vàng mà còn phải sáng tạo trong việc áp dụng các phương pháp giảng dạy phù hợp với từng học viên và từng tình huống cụ thể.
Câu trả lời cho câu hỏi liệu dạy tiếng Anh online có khả thi không, thật ra nằm ở sự chuẩn bị và khả năng thích nghi với các yếu tố bất ngờ mà công việc này mang lại.
2. Tại sao dạy tiếng Anh online ngày càng phổ biến?
2.1. Dạy tiếng Anh Online – Tiết kiệm thời gian và chi phí
Một trong những lý do chính khiến dạy tiếng Anh online trở nên phổ biến là khả năng tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả giáo viên và học viên. Không còn phải lo lắng về việc di chuyển đến lớp học hay thuê phòng học. Học viên và giáo viên có thể kết nối với nhau từ bất kỳ đâu, miễn là có kết nối internet.
Ví dụ thực tế: Một học viên ở một thành phố nhỏ không có cơ hội học với giáo viên bản ngữ có thể tham gia các lớp học online với giáo viên từ nước ngoài mà không phải tốn chi phí di chuyển.
Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí học tập mà còn giúp học viên tiếp cận được nguồn tài nguyên giảng dạy phong phú hơn. Idea minh họa: Một biểu đồ so sánh chi phí học tiếng Anh truyền thống tại các trung tâm với chi phí học online. Ví dụ, học viên có thể tiết kiệm tới 30-40% chi phí khi học trực tuyến thay vì học tại trung tâm.
2.2. Linh hoạt về thời gian
Dạy tiếng Anh online cung cấp sự linh hoạt tuyệt vời về thời gian cho cả giáo viên và học viên. Giáo viên có thể chủ động lên lịch dạy vào những thời gian phù hợp với lịch trình cá nhân, và học viên có thể học bất cứ khi nào họ rảnh.
Ví dụ thực tế: Một học viên có lịch làm việc bận rộn vào giờ hành chính có thể dễ dàng tham gia lớp học vào buổi tối hoặc cuối tuần mà không bị gián đoạn công việc. Đối với giáo viên, nếu họ có lịch trình linh hoạt, họ có thể nhận thêm các lớp dạy vào giờ không phải đi làm.
Idea minh họa: Một bảng so sánh giữa các lớp học tiếng Anh truyền thống (cố định thời gian) và lớp học online (linh hoạt theo yêu cầu). Cung cấp thông tin về cách học viên có thể chọn thời gian học, ví dụ từ 7h sáng đến 9h tối.
2.3. Tiếp cận với học viên toàn cầu
Dạy tiếng Anh online không còn giới hạn trong một khu vực địa lý nhất định. Với công nghệ internet, giáo viên có thể giảng dạy cho học viên từ bất kỳ đâu trên thế giới.
Điều này mở ra cơ hội cho các giáo viên tiếp cận với một lượng học viên rộng lớn và học viên cũng có thể học với giáo viên bản ngữ, cải thiện kỹ năng ngôn ngữ nhanh chóng.
Ví dụ thực tế: Một giáo viên tại Việt Nam có thể dễ dàng dạy học viên ở các quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, hay thậm chí là các nước nói tiếng Tây Ban Nha, mà không phải lo lắng về sự khác biệt múi giờ, ngôn ngữ, hay văn hóa. Idea minh họa:
Một bản đồ thế giới với các dấu chấm để biểu thị học viên và giáo viên từ các quốc gia khác nhau đang kết nối học tiếng Anh online. Mỗi dấu chấm có thể tượng trưng cho một lớp học trực tuyến đang diễn ra.
2.4. Đa dạng hình thức và tài liệu dạy học
Dạy tiếng Anh online mang lại nhiều lựa chọn về phương pháp giảng dạy và tài liệu học tập. Giáo viên có thể dễ dàng sử dụng các tài nguyên học trực tuyến như video, trò chơi, và tài liệu tương tác để tạo ra các bài học sinh động và thu hút học viên. Các nền tảng dạy học online cũng cho phép lưu trữ tài liệu học tập để học viên có thể xem lại khi cần thiết.
Ví dụ thực tế: Thay vì chỉ sử dụng sách giáo khoa, giáo viên có thể tạo bài giảng với video, tài liệu PDF, bài tập online hoặc các công cụ tương tác như quiz, trò chơi. Học viên có thể dễ dàng tiếp cận và học lại các bài học cũ bất cứ khi nào họ muốn. Idea minh họa: Một bảng so sánh các công cụ học trực tuyến phổ biến như Zoom, Google Meet, và Kahoot.
Thêm vào đó, minh họa cách mỗi công cụ có thể sử dụng hiệu quả để dạy từ vựng, ngữ pháp, phát âm, và các kỹ năng giao tiếp.
2.5. Phản hồi nhanh chóng và cá nhân hóa
Dạy tiếng Anh online còn có ưu điểm lớn là khả năng cung cấp phản hồi nhanh chóng và cá nhân hóa hơn so với lớp học truyền thống. Các nền tảng học trực tuyến cho phép giáo viên dễ dàng chấm bài, gửi nhận xét và hỗ trợ học viên một cách kịp thời.
Ví dụ thực tế: Sau một buổi học, học viên có thể nhận phản hồi chi tiết từ giáo viên về bài viết, phát âm, hay kỹ năng giao tiếp qua email hoặc ứng dụng học. Điều này giúp học viên cải thiện nhanh chóng và cảm thấy sự quan tâm sát sao từ giáo viên.
Idea minh họa: Một bảng mẫu thông báo hoặc email phản hồi từ giáo viên gửi cho học viên sau một buổi học, thể hiện rõ các điểm mạnh và cần cải thiện của học viên.
3. 4 tips dạy tiếng Anh Online chuyên nghiệp
3.1. Tạo không gian học tập “xịn xò” ngay tại nhà
Khi dạy tiếng Anh online, không gian học tập là yếu tố cực kỳ quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy mà còn đến tâm lý học viên. Một không gian học tập “xịn xò” không nhất thiết phải quá sang trọng hay có thiết bị đắt tiền, nhưng cần phải được tổ chức một cách hợp lý, dễ chịu và đầy cảm hứng.
Điều này giúp học viên cảm thấy thoải mái, tăng sự tập trung, và tạo không khí học tập tích cực. Ví dụ thực tế: Nếu lớp học của bạn chỉ có một chiếc bàn trống và tường trắng trơn, chắc chắn học viên sẽ cảm thấy nhàm chán và mất tập trung rất nhanh.
Nhưng nếu bạn có thể sắp xếp một không gian ấm cúng, chẳng hạn như một chiếc bàn gỗ sáng, một chiếc ghế thoải mái và một bức tranh hoặc poster khuyến khích học tiếng Anh, học viên sẽ cảm thấy như đang ở trong một môi trường học tập thực sự.
Cộng thêm một chiếc đèn bàn với ánh sáng nhẹ nhàng, không gian học của bạn sẽ trở nên thư giãn và dễ dàng kích thích học viên tham gia bài học. Cách làm không gian học tập thêm phần “xịn”:
- Chọn vị trí yên tĩnh: Chắc chắn bạn không muốn tiếng ồn làm gián đoạn bài học. Tìm một góc trong nhà ít bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn bên ngoài và gần cửa sổ để ánh sáng tự nhiên chiếu vào.
- Trang trí một chút: Một vài đồ vật dễ thương như cây xanh, tranh ảnh, hoặc chiếc bảng trắng mini giúp tạo điểm nhấn cho không gian học của bạn. Đừng quên sử dụng những đồ vật có liên quan đến tiếng Anh như các tấm thẻ từ vựng hay câu trích dẫn tiếng Anh để tạo động lực cho học viên.
- Thiết kế không gian theo từng mục tiêu bài học: Ví dụ, nếu bạn dạy về các chủ đề giao tiếp, hãy trang trí không gian với những hình ảnh dễ hiểu về các tình huống giao tiếp hằng ngày hoặc các từ vựng thông dụng.
Ví dụ thêm: Nếu bạn đang dạy về “asking for directions” (hỏi đường), bạn có thể chuẩn bị một bảng với hình vẽ sơ đồ chỉ đường và sử dụng một phông nền là bản đồ. Điều này sẽ giúp học viên dễ dàng hình dung và hiểu bài học hơn.
Idea minh họa: Một hình ảnh về không gian học tập online “xịn xò” có thể là một góc học tập với ánh sáng tự nhiên, một chiếc bàn gọn gàng, trên bàn có một chiếc laptop với Zoom mở và bạn đang giảng bài. Phía sau là một bức tranh hoặc bảng từ vựng tiếng Anh có màu sắc bắt mắt.
3.2. Làm chủ công cụ dạy học trực tuyến
Dạy tiếng Anh online không chỉ là việc bạn có kiến thức mà còn cần sự thành thạo trong việc sử dụng các công cụ hỗ trợ. Một giáo viên “pro” luôn biết cách tận dụng tối đa sức mạnh của các nền tảng trực tuyến để mang lại trải nghiệm học tập thú vị và hiệu quả cho học viên.
Điều quan trọng là không chỉ biết cách dùng mà còn phải sáng tạo để những công cụ này trở thành trợ thủ đắc lực. Tận dụng tối đa các nền tảng phổ biến Các ứng dụng như Zoom, Google Meet, hay Microsoft Teams không chỉ để kết nối video mà còn có rất nhiều tính năng hỗ trợ giảng dạy.
Chẳng hạn, bạn có thể dùng chức năng Share Screen để trình chiếu tài liệu, video hoặc hình ảnh minh họa. Tính năng Breakout Rooms giúp bạn chia nhóm học viên để thảo luận theo chủ đề.
Một ví dụ thực tế: Nếu bạn đang dạy bài học về “small talk” (trò chuyện xã giao), bạn có thể chia lớp thành các nhóm nhỏ để học viên tự thực hành đóng vai một cuộc trò chuyện. Bảng minh họa:
| Công cụ | Tính năng hữu ích | Ứng dụng thực tế |
|---|---|---|
| Zoom | Breakout Rooms, Share Screen, Polling | Chia nhóm học viên để thực hành; khảo sát ý kiến học viên về câu trả lời đúng/sai. |
| Google Meet | Whiteboard Jamboard, Record Meetings | Ghi lại bài học để học viên xem lại. |
| Kahoot! | Tạo quiz tương tác, chơi game học từ vựng | Ôn tập từ vựng cuối buổi bằng cách chơi quiz thú vị. |
| Canva/Slides | Thiết kế slide, flashcards sinh động | Tạo bài giảng hoặc thẻ từ vựng bắt mắt, thu hút sự chú ý của học viên. |
Kết hợp các công cụ để tăng tính hiệu quả Bạn có thể kết hợp các công cụ với nhau để buổi học sinh động hơn. Ví dụ, khi dạy về “phrasal verbs,” bạn có thể:
- Dùng Canva để thiết kế flashcards với các phrasal verbs phổ biến như “give up,” “pick up,” hoặc “run out of.”
- Dùng Quizlet để học viên tự luyện tập ghi nhớ từ vựng sau giờ học.
- Sau đó, Zoom Share Screen để tổ chức một trò chơi đố chữ, khiến học viên tương tác và nhớ bài lâu hơn.
Thực hành để làm chủ công cụ Đừng quên luyện tập sử dụng các công cụ trước khi bước vào lớp học chính thức. Ví dụ, bạn có thể thử sử dụng tính năng “Annotate” (chú thích) trong Zoom để viết ghi chú trực tiếp lên tài liệu khi giảng bài. Điều này vừa giúp bài học thêm sinh động, vừa giữ được sự tập trung của học viên.
Chú ý đến vấn đề kỹ thuật Không ai muốn buổi học bị gián đoạn vì đường truyền yếu hay không biết cách mở tài liệu. Hãy đảm bảo đường truyền internet ổn định và luôn có một kế hoạch dự phòng. Ví dụ, nếu Zoom gặp trục trặc, bạn có thể nhanh chóng chuyển sang Google Meet. Ý tưởng minh họa:
- Một ảnh màn hình Zoom với các học viên đang giơ tay trả lời trong phần Breakout Room.
- Hình ảnh một chiếc laptop có giao diện Canva, với flashcards được thiết kế đầy màu sắc.
- Một meme vui nhộn về giáo viên “bị lỗi mic” trong buổi học online (nhưng đã xử lý kịp thời).
3.3. Sử dụng phương pháp dạy học linh hoạt và sáng tạo
Dạy tiếng Anh online đòi hỏi nhiều hơn là chỉ giảng bài qua màn hình. Học viên, đặc biệt là những người bận rộn hoặc thiếu động lực, cần sự tương tác và sáng tạo để cảm thấy học tập không còn là nhiệm vụ nặng nề. Vì thế, một giáo viên online thành công phải biết áp dụng các phương pháp linh hoạt và sáng tạo để giữ chân học viên trong mỗi buổi học. Kết hợp các phương pháp giảng dạy để tăng tính hiệu quả Một phương pháp giảng dạy linh hoạt là không giới hạn bản thân vào chỉ một cách dạy. Ví dụ, bạn có thể bắt đầu buổi học bằng một trò chơi ngắn qua Kahoot! để kiểm tra từ vựng. Sau đó, chuyển sang thảo luận theo nhóm trong Zoom Breakout Room, và kết thúc với bài tập viết ngắn trên Google Docs để kiểm tra khả năng áp dụng kiến thức. Bảng minh họa:
| Phương pháp | Cách thực hiện | Ví dụ thực tế |
|---|---|---|
| Gamification | Dùng trò chơi hoặc bài quiz để ôn tập kiến thức. | Sử dụng Kahoot! để ôn tập “irregular verbs” qua các câu hỏi trắc nghiệm vui nhộn. |
| Storytelling | Kể chuyện để minh họa từ vựng hoặc ngữ pháp. | Dạy về thì quá khứ bằng cách kể một câu chuyện ngắn thú vị và yêu cầu học viên kể lại. |
| Role-playing | Đóng vai các tình huống thực tế. | Tổ chức buổi đóng vai “Ordering food at a restaurant” để học viên thực hành kỹ năng giao tiếp. |
| Project-based Learning | Yêu cầu học viên thực hiện một dự án nhỏ theo chủ đề bài học. | Học viên thiết kế một poster bằng tiếng Anh về chủ đề “Protecting the Environment.” |
Tạo sự kết nối với thực tế Phương pháp linh hoạt nhất chính là biến bài học thành trải nghiệm gắn liền với cuộc sống của học viên. Ví dụ, khi dạy chủ đề shopping, bạn có thể yêu cầu học viên chụp ảnh hóa đơn của mình (hoặc tưởng tượng) và viết một đoạn hội thoại mua sắm bằng tiếng Anh. Điều này không chỉ làm bài học thú vị hơn mà còn giúp học viên dễ dàng áp dụng kiến thức vào thực tế. Linh hoạt trong việc điều chỉnh bài học Không phải học viên nào cũng giống nhau. Có những buổi học bạn lên kế hoạch kỹ lưỡng nhưng học viên lại gặp khó khăn, hoặc bài giảng chưa đủ hấp dẫn. Khi đó, hãy thử thay đổi cách tiếp cận. Chẳng hạn, nếu học viên không hào hứng với bài tập viết, bạn có thể chuyển sang thảo luận hoặc tổ chức trò chơi nhỏ để khơi dậy tinh thần học tập. Ý tưởng minh họa
- Hình ảnh một màn hình Zoom với các học viên đang thực hiện bài tập “role-playing” theo từng nhóm nhỏ.
- Một biểu đồ minh họa sự khác biệt giữa cách học “truyền thống” và cách học “sáng tạo” (hình ảnh trò chơi, dự án nhóm, câu chuyện…).
- Một ảnh động (GIF) vui nhộn: giáo viên đang đổi slide trong Canva, hiện lên hình một trò chơi bất ngờ khiến học viên cười.
3.4. Chăm sóc học viên từ xa
Trong môi trường dạy học online, sự quan tâm và chăm sóc học viên không chỉ dừng lại ở bài giảng trên lớp. Bởi vì không có sự tương tác trực tiếp, học viên dễ cảm thấy xa cách hoặc mất kết nối với giáo viên. Do đó, việc chăm sóc học viên từ xa không chỉ là một trách nhiệm mà còn là một nghệ thuật để tạo nên trải nghiệm học tập tích cực và duy trì sự gắn bó lâu dài. Tạo môi trường giao tiếp cởi mở Giữ liên lạc với học viên ngay cả khi không có lớp học là điều cần thiết. Ví dụ, bạn có thể tạo một nhóm trò chuyện trên Zalo hoặc Messenger để chia sẻ tài liệu, nhắc nhở lịch học, hoặc đơn giản là gửi một lời động viên trước kỳ thi. Một câu như “Good luck on your exam! Don’t forget to review lesson 5!” vừa gần gũi, vừa khiến học viên cảm nhận được sự quan tâm. Cá nhân hóa cách hỗ trợ học viên Không phải tất cả học viên đều gặp khó khăn giống nhau. Một số người có thể cần thêm tài liệu ôn tập, trong khi người khác lại cần lời khuyên về kỹ năng quản lý thời gian. Bạn có thể dành một khoảng thời gian cố định mỗi tuần để trả lời các câu hỏi của học viên qua email hoặc tạo một buổi “Q&A online” qua Google Meet. Ví dụ:
| Tình huống | Cách chăm sóc | Ví dụ thực tế |
|---|---|---|
| Học viên quên bài cũ | Gửi tài liệu tóm tắt và link bài giảng đã ghi hình. | Gửi tin nhắn: “Here’s the recording of yesterday’s lesson. Let me know if you need help!” |
| Học viên không tự tin khi giao tiếp | Gợi ý bài tập thực hành nhỏ, như ghi âm một đoạn hội thoại ngắn. | “Try recording yourself introducing your hobbies in English. I’ll give feedback!” |
| Học viên gặp khó khăn với từ vựng | Đề xuất ứng dụng học từ vựng hoặc gửi flashcards thiết kế sẵn qua Quizlet. | “Check out this Quizlet deck for our lesson vocabulary. Practice and ace the quiz!” |
Tạo động lực và khuyến khích học viên Chăm sóc học viên không chỉ là giải quyết vấn đề mà còn là truyền cảm hứng. Ví dụ, khi học viên đạt được tiến bộ, hãy khen ngợi họ một cách cụ thể: “Your pronunciation has improved a lot since last month! Keep up the great work!” hoặc thiết kế một Certificate of Achievement đơn giản trên Canva để gửi qua email. Hành động nhỏ nhưng ý nghĩa lớn! Theo dõi sự tiến bộ của học viên Một cách hiệu quả để chăm sóc học viên là luôn theo dõi và cập nhật sự tiến bộ của họ. Bạn có thể sử dụng bảng Excel hoặc phần mềm như ClassDojo để ghi nhận điểm số, mức độ hoàn thành bài tập, và phản hồi từ học viên. Mỗi tháng, gửi một email tổng hợp với các nhận xét và đề xuất cá nhân hóa, chẳng hạn: “Great job on your listening test this month! To improve your speaking skills, try practicing with our weekly topic discussions.”
Tìm hiểu thêm
- Nhận ngay Ebook ETP TESOL TẶNG bạn
- 7 Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo AI trong giáo dục
- [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #4] Phương pháp hiệu quả để thúc đẩy động lực học tập cho học viên đi làm bận rộn?
- [Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời #3] Làm thế nào để giáo viên có thể giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách nhanh chóng và nhớ lâu hơn?
- Chuyên mục “Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời”
Tư vấn miễn phí
Về ETP TESOL
Hãy chia sẻ thắc mắc của bạn đến chuyên mục ‘Thầy cô hỏi, ETP TESOL trả lời’ để được nhận ngay sự giải đáp và hỗ trợ từ đội ngũ giảng viên chuyên nghiệp giàu kinh nghiệm của ETP TESOL. Gửi câu hỏi tại https://bit.ly/YOUask_ETPTESOLanswer và cùng nhau nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh của mình nhé!
ETP TESOL DẪN ĐẦU XU HƯỚNG GIẢNG DẠY BẰNG AI
Address: 16D Nguyễn Văn Giai, Phường Đa Kao, Quận 1, HCM
Phone: 0986.477.756
Email: office@etp-tesol.edu.vn
Hãy ‘Like’ fanpage: ETP TESOL ngay để theo dõi những thông tin mới nhất và hữu ích về TESOL và các cơ hội việc làm hấp dẫn.
